Bài giảng KHTN 7 - Bài 12: Mô tả sóng âm - Nguyễn Thanh Huyền

Nội dung text: Bài giảng KHTN 7 - Bài 12: Mô tả sóng âm - Nguyễn Thanh Huyền

1. Trường THCS LÝ TỰ TRỌNG Họ và tên giáo viên: Tổ: KHTN - NT Nguyễn Thanh Huyền BÀI 12: MÔ TẢ SÓNG ÂM Môn học: KHTN - Lớp: 7 Thời gian thực hiện: 03 tiết I. Mục tiêu: 1. Năng lực: 1.1. Năng lực chung: - Tự chủ và tự học : Tích cực tham gia các hoạt động thí nghiệm và thảo luận trong bài học. 1.2. Năng lực khoa học tự nhiên : - Nhận thức khoa học tự nhiên: Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí. - Năng lực tìm hiểu tự nhiên: Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào thanh kim loại,...) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền đượctrong chất rắn, lỏng, khí. 2. Phẩm chất: Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh: - Chăm học, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân nhằm tìm hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm. - Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ thí nghiệm, thảo luận tìm hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm. II. Thiết bị dạy học và học liệu - Thiết bị dạy học: + Laptop, mạng internet. + Dụng cụ: âm thoa, sợi dây thun, còi, chậu nước, loa, đồng hồ báo thức, đàn guitar. - Học liệu số: + File Video GV tự biên tập về sóng âm. + Bài trình chiếu Powerpoint. + Hình ảnh về sóng âm và môi trường truyền âm. - Học liệu khác: + SGK khoa học tự nhiên 7 và các tài liệu tham khảo khác. + Kế hoạch bài dạy III. Tiến trình dạy học TIẾT 1: 1. Hoạt động 1: Mở đầu: a) Mục tiêu: 1
2. - Xác định được vấn đề cần học tập là âm thanh được tạo ra và truyền đến tai như thế nào ? b) Nội dung: - Học sinh tham gia trò chơi kiểm tra bài cũ và trả lời câu hỏi bài mới. c) Sản phẩm: - Câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV yêu cầu HS suy nghĩ trả lời câu hỏi trong trò chơi “Hộp quà bí mật” *Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thực hiện yêu cầu của GV. * Báo cáo kết quả và thảo luận - HS trả lời. * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV định hướng: Âm thanh được tạo ra và truyền đến tai ta như thế nào ? 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a) Mục tiêu: - Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào thanh kim loại,...) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí. b) Nội dung: - HS thực hiện các thí nghiệm mô tả sóng âm, thí nghiệm tìm hiểu môi trường truyền âm, thực hiện phiếu học tập 1 và trả lời các câu hỏi. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Yêu cầu: Thực hiện nhóm đôi Thời gian: 5 phút Nhiệm vụ: Em hãy quan sát các thí nghiệm tạo ra âm thanh kết hợp với nghiên cứu SGK để trả lời các câu hỏi sau: Câu 1: Khi phát ra âm thanh,các vật đang đứng yên hay rung động? Theo em, dao động là gì ? . 2
3. Câu 2: Những vật phát ra âm thanh gọi là gì ? . Câu 3: Những vật nào có thể phát ra sóng âm ? . Các câu hỏi cho nội dung 2.2 Tìm hiểu môi trường truyền âm. Câu 1: Theo em, âm thanh có thể truyền trong môi trường chất khí không? Lấy ví dụ Câu 2: Chúng ta nghe được tiếng nói của mọi người xung quanh chứng tỏ âm thanh có truyền trong môi trường chất khí. Vậy theo em, liệu sóng âm có thể truyền qua các môi trường khác hay không? Câu 3: Em hãy nêu thí nghiệm chứng tỏ âm thanh có truyền qua các môi trường khác. Câu 4: Em rút ra kết luận gì từ kết quả thí nghiệm vừa thực hiện. c) Sản phẩm: HS thực hiện được các thí nghiệm mô tả sóng âm, thí nghiệm tìm hiểu môi trường truyền âm, rút ra kết luận. Câu trả lời có thể có của HS: Câu 1: Âm thanh có thể truyền trong môi trường chất khí. VD: tiếng nói chuyện, tiếng nhạc. Câu 2: Sóng âm có thể truyền qua các môi trường rắn và lỏng. Câu 3: Thí nghiệm: Môi trường rắn: 1 HS gõ vào bàn, HS khác úp tai xuống bàn và nghe được tiếng gõ. Thí nghiệm: Môi trường lỏng: Bọc kín loa (đồng hồ báo thức) vào hộp nhựa, thả vào chậu nước. Câu 4: Kết quả, sau khi thực hiện các thí nghiệm đều nghe thấy âm thanh KL: sóng âm có thể truyền trong môi trường rắn, lỏng. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về sóng âm. * Chuyển giao nhiệm vụ học tập I. Sóng âm GV yêu cầu HS xung phong thực hiện các thí nghiệm: gảy dây đàn, - Các rung động ( gõ vào âm thoa, gõ trống trước lớp. chuyển động ) qua lại vị trí cân bằng là dao 3
4. * Thực hiện nhiệm vụ học tập động. - HS xung phong thực hiện thí nghiệm. - Vật dao động phát ra âm thanh gọi là nguồn - Những HS khác thảo luận nhóm đôi và trả lời vào phiếu học tập. âm. * Báo cáo kết quả và thảo luận - Các dao động từ GV gọi ngẫu nhiên HS đại diện cho nhóm trình bày, các nhóm nguồn âm lan truyền khác bổ sung (nếu có). trong môi trường gọi là sóng âm. * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Sóng âm được phát GV: ghi nhận câu trả lời của HS, kết luận, định hướng cho HS rút ra ra bởi các vật đang dao kết luận. động. GV kết luận: Các dao động của nguồn âm có thể lan truyền sang môi trường xung quanh, làm xuất hiện các dao động lan đi trong môi trường (sẽ mô tả kĩ ở phẩn sau trong bài) và người ta gọi các dao động âm đang lan truyền này là sóng âm. Hoạt động 2.2: Tìm hiểu môi trường truyền âm. ** Tìm hiểu sự truyền sóng âm trong chất rắn: II. Môi trường truyền * Chuyển giao nhiệm vụ học tập âm - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi. * Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi GV đưa ra. Sóng âm truyền được trong các môi trường * Báo cáo kết quả và thảo luận rắn, lỏng, khí. - GV gọi vài HS trả lời. - GV gọi ngẫu nhiên một HS trình bày, các HS khác bổ sung (nếu có). * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - GV nhận xét và chốt nội dung về sự truyền sóng âm trong chất rắn. ** Tìm hiểu sự truyền sóng âm trong chất lỏng: * Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi. * Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi GV đưa ra. * Báo cáo kết quả và thảo luận 4
5. - GV gọi vài HS trả lời. - GV gọi ngẫu nhiên một HS trình bày, các HS khác bổ sung (nếu có). * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - GV nhận xét và chốt nội dung về sự truyền sóng âm trong chất lỏng, kết luận về môi trường truyền âm. TIẾT 2: Hoạt động 2.3: Giải thích sự truyền sóng âm trong không khí * Chuyển giao nhiệm vụ học tập III. Sự truyền sóng - GV cho HS quan sát hình ảnh về sự xuất hiện các lớp không khí bị âm trong không khí. nén và dãn khi sóng âm lan truyền. Sóng âm trong không - GV yêu cầu HS hoạt động cặp đôi giải thích sự lan truyền sóng khí được lan truyền âm phát ra từ một cái trống trong không khí. bởi sự dao động (dãn, * Thực hiện nhiệm vụ học tập nén) của các lớp không khí. - HS chú ý lắng nghe. - HS hoạt động cặp đôi trả lời yêu cầu GV đưa ra. * Báo cáo kết quả và thảo luận - GV gọi vài HS trả lời. - GV gọi ngẫu nhiên một HS đại diện cho một nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung (nếu có). * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - GV nhận xét và chốt nội dung. 3. Hoạt động 3: Luyện tập a) Mục tiêu: - Hệ thống được một số kiến thức đã học. b) Nội dung: HS thực hiện thí nghiệm, chỉ ra các bộ phận phát ra âm. c) Sản phẩm: Câu trả lời của Hs. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Chuyển giao nhiệm vụ học tập Gv yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm, chỉ ra bộ phận phát ra âm trong mỗi trường hợp; chỉ ra bộ phận phát ra âm trong tình huống mở đầu. 5
6. * Thực hiện nhiệm vụ học tập Hs hoạt động nhóm, tiến hành thí nghiệm, chỉ ra các bộ phận phát ra âm. * Báo cáo kết quả và thảo luận Gv gọi vài HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung. * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV kết luận, nhận định HS có nhận ra bộ phận nào phát ra âm không. TIẾT 3: 4. Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu: - Phát triển năng lực tự học và năng lực tìm hiểu đời sống. b) Nội dung: - Chế tạo điện thoại dây. c) Sản phẩm: - HS chế tạo điện thoại dây từ hai cốc giấy và sợi dây đồng. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Yêu cầu mỗi nhóm HS hãy chế tạo 1 điện thoại dây từ vật liệu tái chế là hai cốc giấy và sợi dây. * Thực hiện nhiệm vụ học tập Các nhóm HS thực hiện theo nhóm làm ra sản phẩm. * Báo cáo kết quả và thảo luận Sản phẩm của các nhóm * Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ Giao cho học sinh thực hiện ngoài giờ học trên lớp và nộp sản phẩm vào tiết sau. Ninh Bình ngày tháng năm KÍ DUYỆT CỦA TỔ TRƯỞNG GIÁO VIÊN 6