Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 (Cánh diều) - Đọc hiểu văn bản Quê hương - Phạm Thị Hồng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 (Cánh diều) - Đọc hiểu văn bản Quê hương - Phạm Thị Hồng

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GV: Phạm Thị Hồng SLIDESMANIA.COM
2. Đọc hiểu văn bản QUÊ HƯƠNG (TẾ HANH) SLIDESMANIA.COM
3. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU - Em hãy đọc một bài thơ hoặc hát một 01 bài hát về chủ đề quê hương mà em yêu thích. SLIDESMANIA.COM - Hình ảnh sâu đậm nhất về quê hương trong em là gì?
4. HOẠT ĐỘNG 02 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC SLIDESMANIA.COM
5. Xem nội dung Bài 7 (SGK/tr. 33->52) và cho biết: 1) Nêu tên các văn bản được tìm hiểu ở bài 7? 2) Các VB đọc chủ yếu thuộc thể loại gì? SLIDESMANIA.COM
6. Giới thiệu bài học - VB đọc chính: + VB1: Quê hương (Tế Hanh) + VB2: Bếp lửa (Bằng Việt) + VB thực hành đọc: Chiều xuân (Anh Thơ); Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn) SLIDESMANIA.COM - Thể loại: Thơ tám chữ và thơ tự do
7. I. KIẾN THỨC NGỮ VĂN SLIDESMANIA.COM
8. HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI (1) Tái hiện một số kiến thức về thể thơ tám chữ và thơ tự do thông qua PHT số 01 (2) Theo dõi SGK tr.34,35, đọc thầm phần Kiến thức ngữ văn và trình bày các thông tin đã chuẩn bị theo PHT số 02, 03 SLIDESMANIA.COM
9. PHIẾU HT số 01 TÌM HIỂU VỀ THƠ TÁM CHỮ VÀ THƠ TỰ DO Dựa vào mục 1, phần Kiến thức ngữ văn SGK trang 33,34, hãy trình bày những hiểu biết của em về thơ tám chữ và thơ tự do. Lấy ví dụ minh họa. Thơ tám chữ Thơ tự do Đặc .................................................... .......................................... điểm ..................................................... ........................................ Ví dụ ............................................. ........................................ SLIDESMANIA.COM
10. PHIẾU HT số 02 TÌM HIỂU VỀ KẾT CẤU, BỐ CỤC, NGÔN TỪ CỦA BÀI THƠ Dựa vào mục 2, phần Kiến thức ngữ văn SGK trang 34, điền thông tin vào bảng sau: Kiến thức em đã biết Kiến thức em muốn biết Kết cấu ........................................ ........................................ Bố cục ........................................ ........................................ Ngôn từ ........................................ ........................................ SLIDESMANIA.COM
11. PHIẾU HT số 03 TÌM HIỂU VỀ CẢM HỨNG CHỦ ĐẠO VÀ TƯ TƯỞNG CỦA TÁC PHẨM Dựa vào mục 3, phần Kiến thức ngữ văn SGK trang 35, điền thông tin vào bảng sau: Kiến thức em tìm hiểu được Kiến thức em muốn trao đổi Cảm hứng chủ ........................................ ........................................ đạo của tác phẩm Tư tưởng của tác ........................................ ........................................ phẩm SLIDESMANIA.COM
12. 1. Thơ tám chữ và thơ tự do PHT số 01: 1. Thơ tám chữ và thơ tự do Thơ tám chữ Thơ tự do Đặc điểm - là thể thơ trong đó mỗi dòng thơ có tám chữ - là thể thơ không có quy định (tiếng), bắt buộc về số dòng trong bài - ngắt nhịp đa dạng, và số chữ ở mỗi dòng, - gieo vần theo nhiều cách khác nhau nhưng phổ - về vần, luật bằng trắc và biến nhất là vần chân. nhịp điệu ->đều có thể thay - Dung lượng: gồm nhiều đoạn dài với số dòng đổi tuỳ thuộc vào mục đích không hạn định hoặc có thể được chia thành các của người viết. SLIDESMANIA.COM khổ. Ví dụ Bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ Bài thơ Nói với con của Y Phương
13. 2. Kết cấu, bố cục, ngôn từ a. Kết cấu - Khái niệm: Kết cấu là sự sắp xếp, tổ chức các yếu tố của bài thơ thành một đơn vị thống nhất, hoàn chỉnh, có ý nghĩa, tuỳ theo nội dung và thể thơ. - Một số phương diện của kết cấu bài thơ: (1) Sự lựa chọn thể thơ. (2) Sự bố trí, sắp xếp các từ ngữ, các dòng, các khổ, phần, các đoạn thơ. (3) Sự triển khai mạch cảm xúc. b. Bố cục - Khái niệm: Bố cục là bề mặt của kết cấu. SLIDESMANIA.COM – Lưu ý: Ở những tác phẩm có dung lượng ngắn, bố cục có thể trùng hợp với kết cấu.
14. 2. Kết cấu, bố cục, ngôn từ c. Ngôn từ - Khái niệm: Ngôn từ là chất liệu của thơ. - Đặc điểm ngôn từ thơ: + có vần và nhịp; + có tính hàm súc, cô đọng nhờ việc sử dụng nhiều biện pháp tu từ; + có những cách kết hợp từ mới và bất ngờ; + giàu nhạc tính và những âm thanh luyến láy, từ ngữ trùng điệp, phối hợp bằng trắc 3. Cảm hứng chủ đạo và tư tưởng của tác phẩm a. Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ: là trạng thái cảm xúc, tình cảm mãnh liệt xuyên suốt tác phẩm nhằm thể hiện tư tưởng, tình cảm của tác giả. SLIDESMANIA.COM b. Tư tưởng của tác phẩm: là sự lí giải đối với chủ đề đã nêu lên, là thái độ và nhận thức mà tác giả muốn trao đổi, nhắn gửi, đối thoại với người đọc. Tư tưởng là linh hồn của văn bản.
15. Ví dụ: - Về kết cấu: Trong bài thơ Quê hương, hình tượng quê hương được nhà thơ Tế Hanh thể hiện theo trật tự thời gian (hồi tưởng về quê hương trong quá khứ rồi trở về với hiện tại, trong đó tập trung vào việc hồi tưởng), từ đó bộc lộ cảm xúc và tư tưởng của nhà thơ đối với hình tượng ấy. SLIDESMANIA.COM
16. Ví dụ: - Về bố cục: Bài thơ Chiều Xuân (Anh Thơ) gồm ba khổ thơ: khổ thứ nhất – cảnh chiều xuân “trên bến vắng”, khổ thứ hai – cảnh chiều xuân ở “ngoài đường đê”, khổ thứ ba – cảnh chiều xuân “trong đồng lúa”. - Về cảm hứng chủ đạo: Trong bài Bếp lửa (Bằng Việt) cảm hứng chủ đạo là nỗi nhớ, tình thương, sự kính trọng và biết ơn bà của người SLIDESMANIA.COM cháu.
17. II. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG - Phần đọc: Hướng dẫn HS cách đọc văn bản. + Quan sát bài thơ, em thử đoán nhịp của mỗi câu thơ ngắt như thế nào? + Em sẽ đọc bài thơ với giọng điệu ra sao? SLIDESMANIA.COM
18. II. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG 1. Đọc, tìm hiểu từ khó - Đọc: + Ngắt nhịp 3/5, hoặc 3/2/3. + Giọng điệu và cảm xúc khi đọc: Đọc với giọng bồi hồi, xúc động xen lẫn tươi vui, tự hào; có lúc như là lời tâm sự, câu chuyện kể về cuộc sống làng chài, có lúc lại bộc lộ cảm xúc trực tiếp của nhân vật trữ tình với quê SLIDESMANIA.COM hương.
19. II. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG - Phần từ khó: + Trong bài thơ, có từ ngữ nào em cần tìm hiểu nghĩa? Thử đoán nghĩa của từ đó? - Giải thích nghĩa các từ ngữ ở chân trang: (1) Trai tráng (2) Tuấn mã SLIDESMANIA.COM
20. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Tế Hanh SLIDESMANIA.COM