Đề thi học sinh giỏi môn Địa lý Lớp 9 - Năm học 2013-2014 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi môn Địa lý Lớp 9 - Năm học 2013-2014 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT NINH BÌNH ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS Năm học 2013 – 2014 ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN: ĐỊA LÍ Ngày thi: 15/3/2014 (Thời gian làm bài: 150 phút không kể thời gian phát đề) Đề thi gồm 06 câu, trong 01 trang Câu 1 (2,0 điểm): Một bức điện được đánh từ Mát-xcơ-va lúc 12 giờ đến Hà Nội, sau 2 phút thì Hà Nội nhận được điện; sau đó 30 phút, Hà Nội đánh điện trả lời Mát-xcơ-va (cũng mất thời gian 2 phút); biết rằng, Hà Nội ở khu vực múi giờ số 7, Mát-xcơ-va ở khu vực múi giờ số 3; hỏi: a) Hà Nội nhận được điện lúc mấy giờ? b) Mát-xcơ-va nhận được điện lúc mấy giờ? Câu 2 (1,5 điểm): Dựa vào kiến thức đã học, hãy nêu đặc điểm quá trình đô thị hóa ở nước ta. Câu 3 (3,5 điểm): Dựa vào bảng số liệu: Diện tích trồng cây công nghiệp nước ta năm 1995 - 2005 ( Đơn vị: Nghìn ha ) Năm Cây công nghiệp hàng năm Cây công nghiệp lâu năm 1995 717 902 2000 788 1451 2005 816 1634 a) Nhận xét tình hình trồng cây công nghiệp ở nước ta giai đoạn 1995 – 2005. b) Nêu ý nghĩa của việc trồng cây công nghiệp lâu năm ở nước ta. Câu 4 (4,0 điểm): Dựa vào Átlát Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy phân tích những điều kiện thuận lợi để phát triển ngành thuỷ sản ở nước ta. Câu 5 (5,0 điểm): Cho bảng số liệu: Lao động phân theo ngành kinh tế nước ta năm 2000 và 2005 ( Đơn vị: Nghìn người) Nămơ 2000 2005 Ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp 24481 24257 Công nghiệp - Xây dựng 4930 7636 Dịch vụ 8299 10816 a) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu lao động phân theo ngành kinh tế nước ta năm 2000 và 2005. b) Nêu nhận xét và giải thích vì sao tỉ lệ lao động phân theo ngành kinh tế của nước ta có sự thay đổi trong giai đoạn trên? Câu 6 (4,0 điểm): Dựa vào Átlát Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy nêu những thuận lợi về mặt tự nhiên để Đồng bằng sông Cửu Long trở thành vùng sản xuất lương thực lớn nhất cả nước. HẾT Thí sinh được sử dụng Átlát Địa lí trong phòng thi Họ và tên thí sinh :................................................ Số báo danh ............................. Họ và tên, chữ ký: Giám thị 1:.......................................................................... Giám thị 2:..........................................................................
2. HDC ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 9 THCS Năm học 2013 – 2014 SỞ GD&ĐT NINH BÌNH MÔN: ĐỊA LÍ Ngày thi: 15/3/2014 (Hướng dẫn chấm gồm 03 trang) Câu HDC Điểm a) Hà Nội nhận được điện lúc mấy giờ? Hà Nội nhận được điện lúc 16 giờ 02 phút. 1,0đ Câu 1 (2,0 điểm) b) Mát-xcơ-va nhận được điện lúc máy giờ? Mát-xcơ-va nhận được điện lúc 12 giờ 34 phút. 1,0đ (Nếu học sinh không có lập luận trừ 0,25 điểm) Câu 2 Đặc điểm quá trình đô thị hóa nước ta (1,5 điểm) - Quá trình đô thị hoá diễn ra chậm, trình độ đô thị hoá thấp (dc: Quy mô các 0,5đ đô thị chủ yếu là vừa và nhỏ, phân bố tản mạn, cơ sở hạ tầng còn ở mức thấp ) - Tỉ lệ dân thành thị tăng (dc: 1990 dân số đô thị đạt 19,5% thì đến 2005: 0,5đ 26,9% ; tuy nhiên tỉ lệ dân số thành thị nước ta còn thấp hơn so với khu vực và thế giới) - Phân bố đô thị không đều giữa các vùng (dc: Trung du miền núi Bắc bộ có 0,5đ số lượng đô thị nhiều nhất cả nước; sau đó đến đb sông Hồng , đb sông Cửu Long ) Câu 3 a) Nhận xét tình hình trồng cây công nghiệp nước ta (3,5 điểm) - Tổng diện tích trồng cây công nghiệp tăng (dc:2005: 2,5 triệu ha) 0,5 đ - Giai đoạn 1995-2000 tăng nhanh hơn giai đoạn 2000-2005. (dc) 0,5 đ - Diện tích trồng cây công nghiệp lâu năm tăng nhanh hơn (dc) - Diện tích trồng cây công nghiệp lâu năm chiếm tỉ lệ lớn hơn trong cơ cấu 0,5 đ diện tích cây công nghiệp của cả nước. (dc: 2005 chiếm hơn 64% ) 0,5 đ b) Nêu ý nghĩa của việc trồng cây công nghiệp lâu năm ở nước ta - Về kinh tế: 0,5 đ + Cung cấp nguồn nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng .... + Tạo nguồn hàng xuất khẩu. 1
3. - Về xã hội: 0,5 đ + Giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao mức sống và thay đổi tập quán sản xuất mới cho đồng bào dân tộc ít người. + Góp phần phân bố lại dân cư và lao động trên phạm vi cả nước. - Về môi trường: 0,5 đ + Sử dụng sử dụng hợp lí tài nguyên đất, chống xói mòn, hạ thấp mực nước ngầm trong mùa khô. + Góp phần điều hoà khí hậu, bảo vệ môi trường. Câu 4 Những điều kiện thuận lợi để phát triển ngành thủy sản (4,0 điểm) - Về điều kiện tự nhiên: + Vị trí địa lí: Phía đông và phía nam nước ta giáp biển, có đường bờ biển dài 0,5 đ 3260 km, vùng đặc quyền kinh tế rộng thuận lợi cho việc đánh bắt thủy hải sản 0, 5đ + Nguồn hải sản phong phú, trữ lượng lớn (dc: Tổng trữ lượng hải sản khoảng 4 triệu tấn; hơn 2000 loài cá, 100 loài tôm... 0,5đ + Có ngư trường trọng điểm (dc). 0,5 đ + Dọc ven biển, ven các đảo có nhiều bãi triều, dải rừng ngập mặt, vũng, vịnh, đầm phá, trong đất liền có nhiều ao, hồ, sông, suối... - Về điều kiện kinh tế - xã hội 0,5 đ + Dân đông, lao động dồi dào, có nhiều kinh nghiệm đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. 0,5 đ + Cơ sở vật chất – kỹ thuật được tăng cường: hệ thống tàu bè công suất lớn, trang bị các phương tiện, máy móc hiện đại.... 0,5 đ + Thị trường tiêu thụ ngày càng mở rộng , do nhu cầu trong nước và thế giới 0,5 đ + Những đổi mới trong chính sách phát triển ngành thủy sản của Nhà nước Câu 5 a) Vẽ biểu đồ (5,0điểm ) Xử lí số liệu 1,0 đ Bảng cơ cấu lao động theo ngành kinh tế nước ta năm 2000 và 2005 (Đơn vị: %) Năm 2000 2005 Ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp 64,9 56,8 Công nghiệp - Xây dựng 13,1 17,9 Dịch vụ 22,0 25,3 2
4. - Vẽ biểu đồ: Hình tròn, năm 2005 có đường kính lớn hơn (Biểu đồ loại khác 2,0 đ không cho điểm) Yêu cầu: Biểu đồ đẹp, khoa học, có tên biểu đồ, bảng chú giải. nếu thiếu mỗi yếu tố trừ 0,25 điểm. b. Nhận xét- giải thích * Nhận xét - Cơ cấu lao động phân theo ngành kinh tế của nước ta từ năm 2000 đến năm 1,0 đ 2005 có sự thay đổi. + Tỉ lệ lao động trong ngành NLNN đã giảm ( dc) + Tỉ lệ lao động trong ngành CN- XD và DV tăng(dc) + Trong cơ cấu lao động phân theo ngành kinh tế: lao động trong ngành NLNN vẫn chiếm tỉ trọng lớn nhất (dc) * Giải thích : 1,0 đ - Có sự thay đổi trong cơ cấu lao động phân theo khu vực nghành kinh tế nước ta là do kết quả của việc thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá. - Tuy nhiên, quá trình này diễn ra còn chậm dẫn đến lao động trong ngành Nông- lâm- Ngư nghiệp vẫn còn nhiều. Câu 6 Điều kiện tự nhiên thuận lợi để Đb ssông Cửu Long sản xuất lương thực - Đất đai diện tích lớn gần 4 triệu ha, trong đó đất phù sa ngọt: 1,2 triệu ha, (4,0 điểm) 1,5 đ rất màu mỡ thuận lợi cho cây lương thực phát triển. Đất phèn, đất mặn diện tích khá lớn (2,5 triệu ha), có khả năng mở rộng diện tích đất canh tác. - Địa hình địa hình thấp và bằng phẳng, thuận lợi cho sản xuất lương thực với qui mô lớn. 0,5 đ - Khí hậu cận xích đạo nóng ẩm, lượng mưa dồi dào đảm bảo đủ nhiệt độ và độ ẩm để trồng lúa quanh năm, thời tiết, khí hậu ổn định, điều kiện này giúp 1,0 đ cho đồng bằng sông Cửu Long đẩy mạnh sản xuất lương thực cho năng suất cao, có thể sản xuất nhiều vụ trong năm. - Nguồn nước phong phú với hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc, đảm bảo 1,0 đ cung cấp nước cho sản xuất, để cải tạo đất phèn, đất mặn mở rộng diện tích gieo trồng, nâng cao năng suất lúa. Lưu ý: Trong khi trả lời mỗi câu hỏi, học sinh có thể trình bày cách khác nhưng đủ ý vấn cho điểm tối đa Tổng điểm toàn bài 20,00 điểm. -----------Hết----------- 3