Giáo án môn KHTN Lớp 6 Kết nối tri thức - Bài 26: Khóa lưỡng phân

Nội dung text: Giáo án môn KHTN Lớp 6 Kết nối tri thức - Bài 26: Khóa lưỡng phân

1. Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 26: KHÓA LƯỠNG PHÂN 2 TIẾT (Tiết 1 thực hiện mục I, II, Tiết 2 luyện tập) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nhận biết được cách xây dựng khóa lưỡng phân. - Thực hành xây dựng được khóa lưỡng phân đối với đối tượng sinh vật. 2. Năng lực 2.1. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát hình ảnh để tìm hiểu về khóa lưỡng phân. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để xây dựng khóa lưỡng phân. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phân loại được các sinh vật xung quanh dựa vào các đặc điểm quan sát được. 2.2. Năng lực khoa học tự nhiên - Năng lực nhận thức KHTN: phát biểu được định nghĩa khóa lưỡng phân; Mô tả được các bước xây dựng khóa lưỡng phân. - Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Xây dựng được khóa lưỡng phân để phân loại các sự vật, hiện tượng, các loài sinh vật trong thực tiễn. 3. Phẩm chất - Chăm chỉ, chịu khó trong việc sử dụng kĩ năng phân loại trong cuộc sống để sắp xếp đồ đạc, công việc hợp lí. - Trung thực: Trung thực trong báo cáo kết quả thảo luận. - Trách nhiệm, cẩn thận trong sự quan sát các đặc điểm cấu tạo của sinh vật để phân loại, xây dựng khóa lưỡng phân. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên - Hình ảnh một số loài động vật và sơ đồ khóa lưỡng phân. - Phiếu học tập “Khóa lưỡng phân”. 2. Học sinh - Đọc nội dung bài học và tìm hiểu trước ở nhà. - Sách giáo khoa và các dụng cụ cá nhân. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Khởi động a. Mục tiêu: Tạo hứng thú, thu hút sự chú ý của học sinh. Kiểm tra kĩ năng phân loại của học sinh.
2. b. Nội dung: Trả lời câu hỏi: Làm thế nào để phân biệt được các loài có trong một khu vườn? c. Sản phẩm: kiến thức đạt được qua quan sát tranh ảnh d. Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh được cung cấp (hình ảnh một khu vườn với nhiều loài sinh vật), đặt câu hỏi: Em có thể phân biệt được các loài sinh vật có trong vườn không? Làm cách nào để phân biệt được các loài đó? - HS thực hiện nhiệm vụ, thảo luận để đưa ra câu trả lời - Báo cáo, thảo luận: Dựa vào kiến thức phân loại và các kiến thức về đặc điểm của mỗi loài mà HS được học ở các lớp dưới, HS nêu một số loài động vật, thực vật có trong khu vườn. - Kết luận, nhận định: GV đánh giá kĩ năng phân loại của HS, chú ý tiêu chí phân loại. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 2.1. Khái niệm khóa lưỡng phân 2.2. Xây dựng khóa lưỡng phân a. Mục tiêu: Tìm hiểu về khái niệm khóa lưỡng phân, cách xây dựng khóa lưỡng phân b. Nội dung: - Khóa lưỡng phân là gì? - Cách xây dựng khóa lưỡng phân. - Ý nghĩa xây dựng khóa lưỡng phân. c. Sản phẩm: HS nêu được định nghĩa khóa lưỡng phân và mô tả được các bước xây dựng khóa lưỡng phân. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh GV yêu cầu HS đọc sách giáo khoa, kết hợp với quan sát hình ảnh, trả lời các câu hỏi. + Nêu định nghĩa khóa lưỡng phân? - Học sinh nêu định nghĩa khóa lưỡng phân + Ý nghĩa xây dựng khóa lưỡng phân? - Thực hiện nhiệm vụ: HS đọc + Để xây dựng khóa lưỡng phân cần thực sách giáo khoa và nghiên cứu hiện mấy bước? hình 26.1 và 26.2 để trả lời câu hỏi. - Báo cáo, thảo luận: GV gọi HS phát biểu, - Học sinh phát biểu, các HS các HS khác theo dõi bổ sung. khác theo dõi bổ sung.
3. - Kết luận, nhận định: GV đánh giá kĩ năng tổng hợp kiến thức của HS thông qua câu trả lời ngắn gọn, đủ, chính xác. * Một số lưu ý khi xây dựng khóa lưỡng phân - Chỉ xem xét một đặc điểm tại một thời điểm. - Sử dụng các đặc điểm hình thái nhiều nhất có thể. - Sử dụng các đặc điểm chung nhất ở bước đầu và sử dụng các đặc điểm ít hơn hoặc ít rõ ràng hơn để chia chúng thành các nhóm nhỏ hơn. - Khi viết hãy sử dụng các từ tương phản: ví dụ như có lông và không có lông. Tiểu kết: - Khái niệm khóa lưỡng phân: (SGK – Trang 90) - Khóa phân loại được xây dựng giúp xác định vị trí phân loại của loài một cách thuận lợi, trong đó khóa lưỡng phân là khóa phân loại phổ biến nhất. Cách tạo một khóa lưỡng phân gồm: - Bước 1: Liệt kê các đặc điểm: - Bước 2: Sắp xếp các đặc điểm theo thứ tự. - Bước 3: Chia mẫu vật. - Bước 4: Vẽ sơ đồ khóa phân đôi: - Bước 5: Kiểm tra. Khi đã hoàn thành khóa phân đôi * Phương án đánh giá: Bảng 1: Bảng kiểm đánh giá phẩm chất Chăm chỉ: Chủ động thực hiện nhiệm vụ thu thập các thông tin Các tiêu chí Có Không Ghi chép đúng thông tin về ý nghĩa xây dựng khóa lưỡng phân. Các bước để xây dựng khóa lưỡng. Ghi chép đủ thông tin về ý nghĩa xây dựng khóa lưỡng phân. Các bước để xây dựng khóa lưỡng. Nhận biết đúng ý nghĩa xây dựng khóa lưỡng phân. Các bước để xây dựng khóa lưỡng. * Bảng 2: Rubrics đánh giá năng lực chung: Giao tiếp và hợp tác
4. Các tiêu chí Mức 3 Mức 2 Mức 1 Nói to, rõ Nói to, lúng túng, Nói nhỏ, lắp, thiếu Kĩ năng trình bày, ràng, đủ nội thiếu ít nội dung nhiều nội dung diễn đạt ý tưởng dung Sự hợp tác của các Rất tích cực Tích cực Chưa tích cực thành viên trong nhóm Đúng, đủ nội Sơ sài, còn thiếu nội nội dung chưa chính Sản phẩm dung, trình dung, trình bày xác, trình bày chưa bày khoa học tương đối khoa học khoa học Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập a. Mục tiêu: luyện tập kĩ năng phân loại thông qua hoạt động xây dựng khóa lưỡng phân b. Nội dung: Xây dựng khóa lưỡng phân với 5 loài vật có trong hình. c. Sản phẩm: Sơ đồ khóa lưỡng phân phân loại 5 loài sinh vật d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Giao nhiệm vụ học tập: - Nhận nhiệm vụ GV hướng dẫn học sinh các bước tạo một khóa lưỡng phân: - Bước 1: Liệt kê các đặc điểm: Hãy liệt kê các đặc điểm có thể quan sát được. - Bước 2: Sắp xếp các đặc điểm theo thứ tự. Khi tạo khóa lưỡng phân, trước tiên ta cần bắt đầu với các đặc điểm chung nhất, trước khi chuyển sang các đặc điểm cụ thể hơn. - Bước 3: Chia mẫu vật. Ta có thể sử dụng câu hỏi (có lông và không có lông) hoặc câu hỏi (vật có lông không?) để chia mẫu vật của bạn thành hai nhóm, nên bắt đầu trên đặc điểm chung nhất. Chia nhỏ hơn nữa mẫu. Dựa vào đặc điểm tương phản tiếp theo, chia nhỏ mẫu vật. - Bước 4: Vẽ sơ đồ khóa phân đôi: có thể tạo một khóa lưỡng phân bằng cách viết hoặc vẽ sơ đồ. - Bước 5: Kiểm tra. Khi đã hoàn thành khóa phân đôi, hãy kiểm tra nó để xem nó có hoạt động
5. không. Tập trung vào mẫu vật bạn đang cố gắng xác định và xem qua các câu hỏi trong khóa phân đôi để xem liệu có xác định được nó ở phần cuối hay không, thực hiện các điều chỉnh cần thiết. Yêu cầu HS quan sát hình ảnh 5 loài sinh vật, thảo luận và xây dựng khóa lưỡng phân để phân loại 5 loài đó. - Báo cáo, thảo luận: GV gọi một hai nhóm trình - Thực hiện nhiệm vụ: bày sơ đồ phân loại, các nhóm khác bổ sung Quan sát hình ảnh, thảo - Kết luận, nhận định: GV đánh giá kĩ năng phân loại luận nhóm và xây dựng sơ thông qua việc lựa chọn đặc điểm để xây dựng khóa đồ 1, 2 học sinh phát biểu, lưỡng phân. GV đánh giá kĩ năng vận dụng kiến thức các HS khác theo dõi bổ đã học. sung. Hoạt động 4 : Vận dụng a. Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn với 6 loài sinh vật khác có trong tự nhiên tại địa phương. b. Nội dung: Hướng dẫn học sinh lựa chọn các sinh vật khác để xây dựng thành thạo khóa lưỡng phân c. Sản phẩm: Lập được sơ đồ khóa lưỡng phân d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên yêu cầu học sinh về nhà tự sưu tầm 6 sinh vật có trong tự nhiên ở khu vườn quan sát được ở phần khởi động, kể cả khai thác thêm thông tin từ nguồn internet để xây dựng khóa lưỡng phân với 6 sinh vật đã chọn và báo cáo kết quả ở trên lớp. Rubrics đánh giá năng lực khoa học tự nhiên Năng lực Mức 4 ( Mức 3 ( Khá) Mức 2 ( Mức 1 ( Yếu, KHTN Giỏi) Trung bình) kém) Nhận thức KHTN Lựa chọn Lựa chọn Lựa chọn đặc Biết cách lựa Lúng túng trong đặc điểm đặc điểm điểm theo định chọn đặc điểm việc lựa chọn theo định tính và định theo định tính đặc điểm theo phân loại tính và định lượng tương và định lượng định tính và sinh vật xây lượng và đối tốt, lập sơ nhưng nhiều định lượng để dựng khóa xây dựng sơ đồ khóa lưỡng lúc còn lúng phân loại sinh
6. lưỡng phân đồ khóa phân chính xác túng, lập sơ đồ vật. Lập sơ đồ lưỡng phân khóa lưỡng khóa lưỡng một cách phân chính xác phân chưa chính thành thạo xác Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học - Xây dựng - Xây dựng - Xây dựng - Nêu được Xây dựng được chính được chính xác được chính chính xác dưới xác trên 5 từ 5 sinh vật xác khoảng 5 5 sinh vật được khóa sinh vật lên sinh vật - Chưa hoàn lưỡng phân - Hoàn thành - Hoàn thành - Hoàn thành thành các bước. đầy đủ các theo các bước, theo các bước Vẽ sơ đồ còn bước một vẽ sơ đồ chính nhưng còn hạn thiếu hoặc sơ đồ các thành xác. chế, vẽ sơ đồ khi kiểm tra thạo, vẽ sơ chính xác. không hoạt đồ khoa học, động chính xác. Dặn dò Học sinh về nhà hoàn thiện nội dung yêu cầu của giáo viên Nghiên cứu đọc trước bài mới (vi khuẩn) PHỤ LỤC PHIẾU HỌC TẬP 1 Họ và tên: . Lớp: . Xây dựng khóa lưỡng phân để phân loại các loài sinh vật dưới đây?
7. PHIẾU HỌC TẬP 2 Họ và tên: . Lớp: . Em hãy xây dựng khóa lưỡng phân với các loài động vật sau: Bước 1. a. ___________________________________ b. ___________________________________ Bước 2. a. ___________________________________ b. ___________________________________ Bước 3. a. ___________________________________ b. ___________________________________ Bước 4. a. ___________________________________ b. ___________________________________ Bước 5. a. ___________________________________ b. ___________________________________