Giáo án môn KHTN Lớp 6 Kết nối tri thức - Bài 38: Đa dạng sinh học

Nội dung text: Giáo án môn KHTN Lớp 6 Kết nối tri thức - Bài 38: Đa dạng sinh học

1. Ngày soạn: Ngày dạy: CHƯƠNG VII. ĐA DẠNG THẾ GIỚI SỐNG Tiết 93-94 – Bài 38. ĐA DẠNG SINH HỌC Thời gian thực hiện: 02 tiết (Tiết 1 dạy mục I, II; tiết 2 dạy mục III, IV) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Nêu được vai trò của đa dạng sinh học trong tự nhiên và trong đời sống. - Giải thích được vì sao cần bảo vệ đa dạng sinh học. - Nêu các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học. 2. Năng lực 2.1. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: Tự đọc các nội dung chính của bài, liên hệ thực tế. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Phân công nhiệm vụ trong nhóm khi hoàn thành các nhiệm vụ, trao đổi, phản biện. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất và thực hiện các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học, các vấn đề nảy sinh trong bài học. 2.2. Năng lực KHTN - Năng lực nhận thức KHTN: Tìm hiểu tự nhiên, quan sát thế giới, chỉ ra được các vai trò của đa dạng sinh học đối với con người và tự nhiên và cho ví dụ. - Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Đề xuất được các biện pháp bảo vệ đa dạng hệ sinh thái rừng. 3. Phẩm chất - Chăm chỉ: Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường sống cho các loài. - Trung thực: Đưa thông tin chính xác về các hành động gây suy giảm đa dạng sinh học ở địa phương, các số liệu cụ thể. - Trách nhiệm: Biết bảo vệ các loài thực vật, động vật bằng những hành động thiết thực, cụ thể. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên - Các tranh, ảnh về các loài sinh vật, hệ sinh thái, các sản phẩm có nguồn gốc từ đa dạng sinh học, tranh ảnh về nguyên nhân, biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học. - Máy chiếu, màn chiếu, Phiếu học tập. 2. Học sinh - Chuẩn bị nội dung bài học trước khi đến lớp, hoàn thiện các câu hỏi ở
2. phần bài tập. - SGK và các dụng cụ học tập cá nhân. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho học sinh khi giải quyết các phần kiến thức của bài học. b. Nội dung: Hs tham gia trò chơi và trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: Nội dung trả lời cho các câu hỏi d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Chia lớp thành 4 đội, mỗi đội lần - Chia thành 4 đội, mỗi đội lần lượt cử lượt cử HS tham gia trò chơi “Tiếp HS tham gia trò chơi “Tiếp sức”. sức” - Luật chơi: GV yêu cầu mỗi đội lần lượt cử HS thay nhau lên bảng viết tên các loài thực vật, động vật (theo thứ tự của đội tự sắp xếp), khi thành viên lên bảng viết xong tên về đến hàng thì thành viên tiếp theo mới được lên viết, đội nào vi phạm thì kết quả đó sẽ không được tính và tên của các loài không trùng nhau, nếu trùng chỉ được tính là một đáp án. Trong thời gian là 1 phút, đội nào kể tên được nhiều loài hơn là đội chiến thắng. ? Kể tên các loài thực vật và động vật mà em biết? - GV nhận xét và công bố kết quả. - Các đội lắng nghe kết quả. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức Hoạt động 2.1. Đa dạng sinh học là gì? a. Mục tiêu: Giúp HS hình thành được khái niệm đa dạng sinh học. b. Nội dung: HS dựa vào thông tin SGK và phân tích tranh ảnh hình thành được khái niệm đa dạng sinh học. c. Sản phẩm: HS nêu được khái niệm đa dạng sinh học. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát hình 15.1 - Quan sát hình 15.1 trang 158 SGK trang 158 SGK.
3. ? Nhận xét sự đa dạng sinh học ở hệ - Nhận xét sinh thái trên cạn? - GV yêu cầu HS quan sát hình 15.2 - Quan sát hình 15.2 trang 158 SGK trang 158 SGK. ? Nhận xét sự đa dạng sinh học ở hệ - Nhận xét sinh thái dưới nước? ? Đa dạng sinh học là gì? - Nêu khái niệm ? Vì sao có sự đa dạng về loài? - Trả lời. ? Em hãy nêu ví dụ về đa dạng loài ở - Nêu ví dụ về đa dạng loài ở thực thực vật, động vật? vật, động vật. - GV bổ sung thông tin: Đa dạng sinh học còn được thể hiện ở đa dạng gen và đa dạng hệ sinh thái. * Tiểu kết: - Đa dạng sinh học là sự phong phú về số lượng loài, số cá thể trong loài và môi trường sống. - Sinh vật trong các môi trường sống khác nhau trong tự nhiên rất phong phú, đa dạng về số lượng loài. Rubric đánh giá năng lực khoa học tự nhiên ND Mức 4 Mức 3 Mức 2 Mức 1 đánh giá (Giỏi) (Khá) (Tb) (Yếu) Trả lời Trả lời Trả lời được hầu Trả lời được Trả lời được câu hỏi đúng câu hết các ý đúng. Có khoảng 50% rất ít ý đúng, hỏi. Trình thể viết còn thiếu, cac ý đúng, diễn đạt lúng bày ràng, viết còn dài hoặc diễn đạt còn túng. ngắn gọn. quá ngắn gon. chưa xúc tích. Hoạt động 2.2: Vai trò của đa dạng sinh học a. Mục tiêu: HS nêu được vai trò của đa dạng sinh học đối với tự nhiên và đối với con người. b. Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa; hoạt động nhóm, cá nhân hoàn thành yêu cầu học tập. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kết quả phiếu học tập. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Vai trò của đa dạng sinh học trong tự nhiên - GV yêu cầu HS quan sát hình 15.3 - HS quan sát hình 15.3 trang 158 trang 158 SGK. SGK ? Quan sát hình 15.3 và cho biết điều - HS trả lời các câu hỏi, hs khác nhận gì sẽ xảy ra nếu loài sau trong hình bị xét, bổ sung và nêu được
4. giảm số lượng hoặc biến mất. + Khi cú mèo bị giảm số lượng hoặc a) Cú mèo biến mất thì số lượng loài chuột sẽ b) Thực vật tăng lên. Chúng sẽ tranh giành và ăn hết thức ăn của loài thỏ và dê, phá hoại thực vật. Khi đó làm số lượng thỏ và dê cũng giảm đi đồng thời các loài động vật ăn thịt như chó rừng, sư tử hay mèo rừng cũng giảm số lượng. + Khi thực vật bị giảm số lượng hoặc biến mất thì những loài ăn thực vật như chuột, thỏ, dê sẽ không có đủ thức ăn. Khi đó số lượng loài của chúng sẽ giảm kéo theo những loài động vật ăn thịt cũng giảm về số lượng. - GV yêu cầu HS quan sát hình 15.4 - HS quan sát hình 15.4 trang 159 trang 159 SGK. SGK. ? Hệ sinh thái rừng có vai trò gì? - HS trả lời các câu hỏi, hs khác nhận xét, bổ sung ? Vai trò của đa dạng sinh học trong - HS trả lời các câu hỏi, hs khác nhận tự nhiên? xét, bổ sung 2. Vai trò của đa dạng sinh học đối với con người - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK - Đọc thông tin SGK và quan sát hình. và quan sát hình 15.5, 15.6 trang 159 SGK. - GV hướng dẫn học sinh thảo luận - HS thảo luận nhóm và hoàn thành nhóm và hoàn thành phiếu học tập phiếu học tập. trong 4 phút. + Phát phiếu học tập - HS báo cáo kết quả phiếu học tập - GV yêu cầu HS đại diện cho các - HS nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nhóm lên báo cáo kết quả phiếu học bổ sung. tập. - GV nhận xét câu trả lời của các nhóm và tổng hợp nội dung chính. ? Kể tên các loài thực phẩm và đồ - Kể tên. dùng của con người có nguồn gốc từ động vật và thực vật
5. - GV yêu cầu học sinh liên hệ với địa phương ? Lấy ví dụ về vai trò của đa dạng - Lấy ví dụ sinh học đối với con người có ở địa phương? * Tiểu kết: - Đa dạng sinh học giúp duy trì và ổn định sự sống trên trái đất. - Đa dạng sinh học cung cấp cho con người nguồn tài nguyên phong phú, cung cấp lương thực, thực phẩm và nhiều sản phẩm cần thiết khác cho con người. Rubrics đánh giá năng lực chung: Giao tiếp và hợp tác Các tiêu chí Mức 3 Mức 2 Mức 1 Nói to, rõ ràng, Nói to, lúng Nói nhỏ, lắp, Kĩ năng trình bày, diễn đủ nội dung túng, thiếu ít thiếu nhiều nội đạt ý tưởng nội dung dung Sự hợp tác của các Rất tích cực Tích cực Chưa tích cực thành viên trong nhóm Đúng, đủ nội Sơ sài, còn Nội dung chưa dung trong 2 thiếu nội dung chính xác, Sản phẩm (phiếu học phiếu học tập, trong 2 phiếu trình bày chưa tập số 1,2 của các trình bày khoa học tập, trình khoa học nhóm) học bày tương đối khoa học Hoạt động 2.3: Nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học và hậu quả a. Mục tiêu: HS tìm được nguyên nhân và hậu quả của suy giảm đa dạng sinh học. b. Nội dung: HS liên hệ thực tế kết hợp làm việc với sách giáo khoa; hoạt động nhóm, cá nhân hoàn thành yêu cầu học tập. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kết quả phiếu học tập. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Nguyên nhân - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và - Đọc thông tin SGK và quan sát quan sát hình 15.7 trang 160 SGK. hình. ? Nêu các nguyên nhân gây suy giảm - Do con người sử dụng hóa chất gây đa dạng sinh học. tác động xấu đến thực vật và động vật xung quanh; con người săn bắt động vật hoang dã; chặt phá rừng tự nhiên; cháy rừng, núi lửa, động đất,
6. các thảm họa thiên nhiên khác, ... ? Kể thêm các hoạt động khác của con - Kể thêm. người có thể gây suy giảm đa dạng sinh học? - GV liên hệ với địa phương về nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học 2. Hậu quả - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và - Đọc thông tin SGK và quan sát quan sát hình 15.8 trang 160 SGK. hình. - GV hướng dẫn học sinh thảo luận - HS thảo luận nhóm và hoàn thành nhóm và hoàn thành phiếu học tập phiếu học tập. trong 3 phút. + Phát phiếu học tập - HS báo cáo kết quả phiếu học tập - GV yêu cầu HS đại diện cho các - HS nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nhóm lên báo cáo kết quả phiếu học bổ sung. tập. - GV nhận xét câu trả lời của các nhóm và tổng hợp nội dung chính. - GV yêu cầu học sinh liên hệ với địa phương ? Kể tên những tác hại khác của suy - Gây đến sự tuyệt chủng của một số giảm đa dạng sinh học mà em biết? loài động vật, thực vật quý hiếm; Lây lan các dịch bệnh từ tự nhiên; Ảnh hưởng đến an ninh lương thực, con người phải đối mặt với nguy cơ đói nghèo; ? Vì sao cần phải bảo vệ đa dạng sinh - HS trả lời các câu hỏi, hs khác học? nhận xét, bổ sung * Tiểu kết - Nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học là do yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người. - Sự suy giảm đa dạng sinh học có thể dẫn đến tình trạng thiếu lương thực, thực phẩm, gây bến đổi khí hậu, gia tăng thiên tai, Thang đo - đánh giá năng lực giao tiếp hợp tác Hoàn Hoàn toàn Không toàn Tiêu chí Đồng ý đồng ý đồng ý không đồng ý Tham gia thường xuyên
7. Tham gia chưa thường xuyên Chưa tham gia Hoạt động 2.4: Bảo vệ đa dạng sinh học a. Mục tiêu: HS đề ra được các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học. b. Nội dung: HS liên hệ thực tế kết hợp làm việc với sách giáo khoa; hoạt cá nhân trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và - Đọc thông tin SGK và quan sát quan sát hình 15.9 trang 160 SGK. hình. ? Nêu các biện pháp bảo vệ đa dạng - HS nêu được: Nghiêm cấm phá sinh học và tác dụng của mỗi biện rừng để bảo vệ môi trường sống của pháp đó? các loài sinh vật; cấm săn bắt, buôn bán, sử dụng trái phép các loài động vật hoang dã; xây dựng các khu bảo tổn nhằm bảo vệ các loài sinh vật, trong đó có các loài quý hiếm; tuyên truyền, giáo dục rộng rãi trong nhân dân để mọi người tham gia bảo vệ rừng; tăng cường các hoạt động trồng cây, bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường; Gv giới thiệu những nội dung cơ bản Hs ghi nhớ của các Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đa dạng sinh học ? Thực hành tuyên truyền và thực hiện - HS trả lời các câu hỏi, hs khác các Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đa nhận xét, bổ sung dạng sinh học, Luật Bảo về và phát triển rừng, ...em cần làm gì? ? Hiện nay em đã làm gì để bảo vệ đa - HS trả lời các câu hỏi, hs khác dạng sinh học? nhận xét, bổ sung * Tiểu kết - Bảo vệ và trồng rừng. - Nghiêm cấm các hành vi khai thác, mua bán, tiêu thụ sản phẩm từ các loài động, thực vật quý hiếm. - Xây dựng các hệ thống khu bảo tồn. - Nhân nuôi động vật có giá trị.
8. - Tuyên tuyền mọi người cùng thực hiện. Rubric đánh giá năng lực khoa học tự nhiên Mức 4 Mức 3 Mức 2 Mức 1 ND đánh giá (Giỏi) (Khá) (Tb) (Yếu) Nêu, đề xuất Nêu được từ Nêu được 3-4 Nêu được 3-4 Nêu biện được các biện 4 biện pháp biện pháp biện pháp pháp chưa rõ pháp bảo vệ trở lên. nhưng trình ràng đa dạng sinh bày còn lúng học túng Hoạt động 3: Luyện tập a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học, nêu sự đa dạng sinh học của vườn Quốc gia Cúc Phương. b. Nội dung: HS đọc tài liệu, sách báo về vườn Quốc gia Cúc Phương ở Việt Nam. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện - Giao nhiệm vụ học tập: GV yêu cầu HS đọc tài liệu, sách báo về vườn Quốc gia Cúc Phương ở Việt Nam, yêu cầu: Nêu sự đa dạng sinh học của vườn Quốc gia Cúc Phương? - Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. - Báo cáo: GV gọi ngẫu nhiên một HS trình bày, các HS khác bổ sung. - Kết luận: GV nhận xét và chốt nội dung về sự đa dạng sinh học của vườn Quốc gia Cúc Phương. Hoạt động 4: Vận dụng a. Mục tiêu: Giải quyết được một số tình huống thực tế liên quan đến kiến thức của bài học b. Nội dung: HS nghiên cứu thông tin trong bài kết hợp với vốn hiểu biết hoạt động nhóm hoặc cá nhân hoàn thành dự án. c. Sản phẩm: Học sinh tạo dự án tuyên truyền bảo vệ đa dạng sinh học bằng bài phỏng vấn ngắn. d. Tổ chức thực hiện Giao cho học sinh thực hiện ngoài giờ học trên lớp Hình thức: học sinh tạo dự án tuyên truyền bảo vệ đa dạng sinh học bằng bài phỏng vấn ngắn. Làm việc cá nhân hoặc hoạt động nhóm: 5-7HS/nhóm Tiêu chí đánh giá theo: nội dung (4 điểm); hình thức (4 điểm); ý thức học tập (2 điểm) Thời gian: nộp sản phẩm vào tiết học sau. Phụ lục Phiếu học tập số 1:
9. Tên nhóm: . ? Nêu vai trò của đa dạng sinh học đối với con người? mỗi vai trò lấy ví dụ minh họa? Phiếu học tập số 2: Tên nhóm: . ? Phá rừng gây suy giảm đa dạng sinh học như thế nào? ? Phân tích những tác hại do suy giảm đa dạng sinh học từ việc phá rừng có thể gây ra?