Kế hoạch bài dạy Khoa học Lớp 5 (Kết nối tri thức) - Bài 2: Ô nhiễm, xói mòn đất và bảo vệ môi trường đất (Tiết 1)

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Khoa học Lớp 5 (Kết nối tri thức) - Bài 2: Ô nhiễm, xói mòn đất và bảo vệ môi trường đất (Tiết 1)

1. KHOA HỌC BÀI 2: Ô NHIỄM, XÓI MÒN ĐẤT VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT ( tiết 1 ) I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức, kĩ năng: Trong bài học này, HS sẽ tìm hiểu: - Nguyên nhân, tác hại ô nhiễm, xói mòn đất và biện pháp chống ô nhiễm, xói mòn đất. 2. Năng lực: Năng lực chung: - Năng lực tự chủ, tự học: Tích cực, chủ động tìm hiểu về các nguyên nhân, tác hại do ô nhiễm, xói mòn đất và các biện pháp bảo vệ môi trường đất qua các hoạt động sưu tầm tranh ảnh, tư liệu,... - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất, thực hiện được việc làm giúp bảo vệ môi trường đất. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Tham gia nhiệm vụ nhóm, chia sẻ, trình bày kết quả nhóm. Năng lực khoa học tự nhiên: - Nêu được nguyên nhân, tác hại và biện pháp phòng chống ô nhiễm, xói mòn đất. - Đề xuất, thực hiện được việc làm giúp bảo vệ môi trường đất và vận động những người xung quanh cùng thực hiện. 3. Phẩm chất: - Nhân ái: Có ý thức giúp đỡ lẫn nhau trong hoạt động nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. - Chăm chỉ: Chăm chỉ suy nghĩ, trả lời câu hỏi, làm tốt các bài tập.
2. - Trách nhiệm: Thực hiện nhiệm vụ của nhóm, thực hiện bảo vệ môi trường. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Đối với giáo viên: - Giáo án, máy tính, máy chiếu. - Hình ảnh, video liên quan đến bài học. - Phiếu học tập. 2. Đối với học sinh: - SHS. - Dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1.Khởi động ( 2 - 3’) a. Mục tiêu: HS tham gia trò chơi kết nối vào bài học. b. Cách tiến hành: - GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Ô chữ”: - HS lắng nghe GV hướng dẫn cách + GV đưa ra bảng ô chữ và yêu cầu HS tìm chơi và quan sát bảng ô chữ: ra các từ có nghĩa trong bảng. X O I M O N + Ai có câu trả lời đúng và nhanh nhất sẽ A S B Q N T được một phần thưởng của GV. D K A T H S X O I M O N A E O S I X A S B Q N T T Y V X E K D K A T H S D U E V M T A E O S I X 4 từ có nghĩa trong bảng: ô nhiễm, xói T Y V X E K mòn, bảo vệ, đất. D U E V M T
3. - Sau khi HS tìm được 4 từ có nghĩa trong - HS lắng nghe. bảng, GV công bố kết thúc trò chơi. - GV dẫn dắt vào bài học mới: Môi trường - HS lắng nghe, ghi tên bài mới. đất bị ô nhiễm gây ra nhiều tác hại ảnh hưởng đến các loài sinh vật và con người như thực vật chậm lớn hoặc bị chết; con người nếu sử dụng thực phẩm ở vùng đất ô nhiễm trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng sức khỏe. Vậy ô nhiễm đất là gì? Có những biện pháp nào để phòng chống ô nhiễm đất? Sau khi học xong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ trả lời được câu hỏi trên. Chúng ta cùng tìm hiểu Bài 2 – Ô nhiễm, xói mòn đất và bảo vệ môi trường đất – Tiết 1. 2. Hình thành kiến thức mới : ( 28-30’) Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm đất a. Mục tiêu: HS nêu được một số nguyên nhân gây ô nhiễm đất. b. Cách tiến hành: - GV chia lớp thành các nhóm 4 HS, phát phiếu học tập. GV giao nhiệm vụ cho các nhóm: Quan sát hình 1 và cho biết các nguyên nhân gây ô nhiễm đất.
4. - HS lắng nghe, quan sát hình 1. - GV quan sát, hướng dẫn, góp ý với từng nhóm để hoàn thiện nội dung báo cáo. - GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả - Các nhóm thảo luận, ghi kết quả vào làm việc nhóm. phiếu học tập. - Đại diện nhóm báo kết quả thảo luận: Hình 1a: Đưa quá nhiều lượng rác thải sinh hoạt ra môi trường. Hình 1b: Hiện tượng núi lửa phun trào dung nham làm đất bị khô cứng, khó trồng trọt. Hình 1c: Nước chưa qua xử lí thải trực tiếp ra môi trường đất. - GV yêu cầu HS trao đổi, thảo luận: Hình 1d: Sử dụng dư thừa thuốc trừ + Trong các nguyên nhân đã kể, nguyên sâu, thuốc bảo vệ thực vật. nhân nào do con người gây ra? - HS trả lời: + Nêu thêm một số nguyên nhân gây ô + Nguyên nhân do con người gây ra: nhiễm đất khác mà em biết. Không xử lí rác thải và nước thải trước khi thải ra môi trường. Sử dụng du thừa thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật.
5. + Một số nguyên nhân khác: Xâm nhập mặn, nhiễm phèn, sử dụng phân hóa học trong thời gian dài, chất thải công - GV cho HS xem video về ô nhiễm môi nghiệp chưa được xử lí,... trường đất, hình ảnh đất bị ô nhiễm do xâm - HS xem video. nhập mặn và nhiễm phèn: Xâm nhập mặn Nhiễm phèn - GV chốt kiến thức: Ô nhiễm đất có thể do con người hoặc do các hiện tượng tự nhiên gây ra. Đất bị ô nhiễm chứa các chất thải - HS lắng nghe và ghi nhớ kiến thức. nguy hại gây ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống sinh vật và sức khỏe con người.
6. Hoạt động 2: Tìm hiểu một số tác hại của ô nhiễm đất đối với thực vật, động vật và con người a. Mục tiêu: HS nêu được một số tác hại của ô nhiễm đất đối với thực vật, động vật và con người. b. Cách tiến hành: - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân: Quan sát hình 2 và từ thực tế, cho biết tác hại của - HS quan sát hình 2, nêu tác hại mà ô ô nhiễm đất đối với thực vật, động vật và sức nhiễm đất gây ra đối với thực vật, động khỏe con người. vật và với con người. - GV mời 2 – 3 HS chia sẻ cá nhân trước lớp về những tác hại của ô nhiễm đất, các HS - HS trình bày: khác bổ sung ý kiến. Đất bị ô nhiễm ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm, gây tác hại đối với thực vật (cây trồng chậm lớn, chất lượng sản phẩm giảm); động vật (mắc các bệnh ngoài da, rời nơi ở hiện tại đến nơi khác để sinh sống làm gián đoạn chuỗi thức
7. ăn); con người (có thể mắc các bệnh như ung thư, bệnh mãn tính, nhiễm độc - GV chốt lại kết quả đúng, yêu cầu HS ghi gan và một số bệnh khác,...). lại vào phiếu học tập nhóm ở HĐ1. - HS ghi tác hại ô nhiễm đất vào phiếu - GV kết luận: Ô nhiễm đất gây tác hại đến học tập. thực vật, động vật và sức khỏe của con - HS lắng nghe, ghi nhớ kiến thức. người. Hoạt động 3: Tìm hiểu một số biện pháp phòng chống ô nhiễm đất a. Mục tiêu: HS nêu được một số biện pháp phòng chống ô nhiễm đất. b. Cách tiến hành: - GV tổ chức HS làm việc nhóm 4, yêu cầu các nhóm thực hiện nhiệm vụ: - Các nhóm thảo luận, thực hiện nhiệm Quan sát hình 3, nêu các biện pháp phòng vụ. chống ô nhiễm đất. - GV tổ chức cho đại diện các nhóm chia sẻ - Đại diện nhóm trình bày: kết quả trước lớp.
8. Hình 3a: Tái chế phế liệu để làm giảm chất thải ra môi trường. Hình 3b: Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật. Hình 3c: Xử lí chất thải công nghiệp trước khi đưa ra môi trường. Hình 3d: Ngăn chặn sự xâm nhập mặn - GV yêu cầu các nhóm kể thêm một số biện ở các vùng đất ven biển. pháp phòng chống ô nhiễm đất. - HS trình bày: Một số biện pháp khác: Sử dụng sản phẩm sinh học như túi nilon, màng bọc thực phẩm có thể phân hủy; rửa đất ở - GV nhận xét, nhấn mạnh lại những biện những vùng ô nhiễm mặn,... pháp phòng chống ô nhiễm đất. - HS lắng nghe. - GV chốt kiến thức: Chúng ta cần những biện pháp cụ thể và hiệu quả để phòng - HS lắng nghe và ghi nhớ kiến thức. chống ô nhiễm đất. 3. Vận dụng, trải nghiệm : (3-5’) a. Mục tiêu: HS nêu được một số những việc làm đã và đang gây ô nhiễm môi trường đất ở gia đình và địa phương. b. Cách tiến hành: - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 4: Ở gia - HS thảo luận nhóm thực hiện nhiệm đình và địa phương em có những việc làm vụ. nào đã và đang gây ô nhiễm đất?
9. - GV mời đại diện 2 nhóm lên trình bày; các - Đại diện nhóm trình bày những việc nhóm còn lại nhận xét, bổ sung. GV nhận làm ở gia đình mình và địa phương xét. mình sinh sống đang làm ô nhiễm môi trường đất: Địa phương có khu công nghiệp thải chất rắn hoặc nước thải - GV chốt kiến thức: Chúng ta cần tránh chưa qua xử lí ra môi trường,... các việc làm gây ô nhiễm đất ở gia đình và - HS lắng nghe. địa phương. - GV cho HS xem thêm video về bãi rác cháy âm ỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm - HS xem video, chia sẻ cảm nhận. trọng và mời 1 – 2 HS chia sẻ cảm nhận của mình sau khi xem video (GV đặt câu hỏi gợi ý: Bãi rác cháy âm ỉ đã ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của người dân sống xung quanh?). - Về nhà tìm hiểu nguyên nhân, tác hại và biện pháp phòng chống xói mòn đất. - HS lắng nghe và chuẩn bị cho tiết học sau.