Kế hoạch bài dạy môn Toán học Lớp 9 - Chương 6: Hàm số y = ax^2 (a≠0). Phương trình bậc hai một ẩn - Cung Thế Anh

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy môn Toán học Lớp 9 - Chương 6: Hàm số y = ax^2 (a≠0). Phương trình bậc hai một ẩn - Cung Thế Anh

1. CUNG THẾ ANH (Chủ biên) – NGUYỄN THỊ HƯỜNG – BÙI KIM MY NGUYỄNTHỊ NGÂN – NGUYỄNVĂNTHÀNH – NGUYỄN XUÂNTÚ –TRẦN QUỐCTUẤN KẾ HOẠCH BÀI DẠY MÔN TOÁN LỚP 9 – TẬP HAI (HỖ TRỢ GIÁO VIÊN THIẾT KẾ KẾ HOẠCH BÀI DẠY THEO SÁCH GIÁO KHOA TOÁN 9 TẬP HAI BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG)
2. QUY ƯỚC VIẾT TẮT DÙNG TRONG SÁCH ĐA Đáp án GV Giáo viên HD Hướng dẫn HĐ Hoạt động HS Học sinh SGK Sách giáo khoa SGV Sách giáo viên VD Ví dụ 2
3. MỤC LỤC CHƯƠNG VI. HÀM SỐ y ax2 a 0 . PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN.............................4 BÀI 18. HÀM SỐ y ax 2 ........................................................................................................................4 Bài 19. PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN.......................................................................................16 LUYỆN TẬP CHUNG ..............................................................................................................................29 Bài 20. ĐỊNH LÍ VIÈTE VÀ ỨNG DỤNG ..............................................................................................35 Bài 21. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH ..........................................................45 LUYỆN TẬP CHUNG ..............................................................................................................................55 BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG VI..................................................................................................................62 CHƯƠNG VII. TẦN SỐ VÀ TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI...............................................................................71 Bài 22. BẢNG TẦN SỐ VÀ BIỂU ĐỒ TẦN SỐ .....................................................................................71 Bài 23. BẢNG TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI VÀ BIỂU ĐỒ TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI .....................................81 LUYỆN TẬP CHUNG ..............................................................................................................................89 Bài 24. BẢNG TẦN SỐ, TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI GHÉP NHÓM VÀ BIỂU ĐỒ ...................................95 BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG VII ..............................................................................................................106 CHƯƠNG VIII. XÁC SUẤT CỦA BIẾN CỐ TRONG..........................................................................114 MỘT SỐ MÔ HÌNH XÁC SUẤT ĐƠN GIẢN.......................................................................................114 Bài 25. PHÉP THỬ NGẪU NHIÊN VÀ KHÔNG GIAN MẪU ............................................................114 Bài 26. XÁC SUẤT CỦA BIẾN CỐ LIÊN QUAN ĐẾN PHÉP THỬ...................................................120 LUYỆN TẬP CHUNG ............................................................................................................................129 BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG VIII .............................................................................................................137 CHƯƠNG IX. ĐƯỜNG TRÒN NGOẠI TIẾP VÀ ĐƯỜNG TRÒN NỘI TIẾP ...............................142 Bài 27. GÓC NỘI TIẾP...........................................................................................................................142 BÀI 28. ĐƯỜNG TRÒN NGOẠI TIẾP VÀ ĐƯỜNG TRÒN NỘI TIẾP CỦA MỘT TAM GIÁC.......................................................................148 LUYỆN TẬP CHUNG ............................................................................................................................159 Bài 29. TỨ GIÁC NỘI TIẾP ...................................................................................................................167 Bài 30. ĐA GIÁC ĐỀU ...........................................................................................................................175 LUYỆN TẬP CHUNG ............................................................................................................................187 BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG IX................................................................................................................194 CHƯƠNG X. MỘT SỐ HÌNH KHỐI TRONG THỰC TIỄN ...............................................................201 Bài 31. HÌNH TRỤ VÀ HÌNH NÓN.......................................................................................................201 Bài 32. HÌNH CẦU..................................................................................................................................210 LUYỆN TẬP CHUNG ............................................................................................................................218 BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG X .................................................................................................................226 HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH TRẢI NGHIỆM ......................................................................................232 GIẢI PHƯƠNG TRÌNH, HỆ PHƯƠNG TRÌNH VÀ VẼ ĐỒ THỊ HÀM SỐ VỚI PHẦN MỀM GEOGEBRA .................................................................232 VẼ HÌNH ĐƠN GIẢN VỚI PHẦN MỀM GEOGEBRA .......................................................................239 XÁC ĐỊNH TẦN SỐ, TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI, VẼ CÁC BIỂU ĐỒ BIỂU DIỄN BẢNG TẦN SỐ, TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI BẰNG EXCEL...........................................................................................................249 GENE TRỘI TRONG CÁC THẾ HỆ LAI..............................................................................................256 BÀI TẬP ÔN TẬP CUỐI NĂM................................................................................................................262 BẢNG MA TRẬN VÀ ĐỀ KIỂM TRA MINH HOẠ .............................................................................273 A. BẢNG MA TRẬN KIẾN THỨC – KĨ NĂNG – NĂNG LỰC MÔN TOÁN 9 – HỌC KÌ II....................................................................................................................273 B. BẢNG NĂNG LỰC VÀ CẤP ĐỘ TƯ DUY ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA HỌC KÌ II - TOÁN 9...............................................................................278 C. ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA HỌC KÌ II............................................................................................279 D. ĐÁP ÁN ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA HỌC KÌ II............................................................................281 3
4. CHƯƠNG VI. HÀM SỐ y ax2 a 0 . PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN BÀI 18. HÀM SỐ y ax2 Thời gian thực hiện: 3 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức, kĩ năng - Thiết lập bảng giá trị của hàm số y ax2 a 0 . - Vẽ đồ thị của hàm số y ax2 a 0 . - Nhận biết tính đối xứng trục và trục đối xứng của đồ thị hàm số y ax2 a 0 . - Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gắn với hàm số y ax2 a 0 . 2. Về năng lực - Rèn luyện và phát triển năng lực toán học, đặc biệt là năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giao tiếp toán học và năng lực mô hình hóa toán học. - Góp phần phát triển các năng lực chung như năng lực giao tiếp và hợp tác (qua việc thực hiện hoạt động nhóm, ), năng lực thuyết trình, báo cáo (khi trình bày kết quả của nhóm), năng lực tự chủ và tự học (khi đọc phần Tìm tòi – Khám phá, làm bài tập ở nhà), 3. Về phẩm chất Góp phần giúp HS rèn luyện và phát triển các phẩm chất tốt đẹp (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm): + Tích cực phát biểu, xây dựng bài và tham gia các hoạt động nhóm; + Có ý thức tích cực tìm tòi, sáng tạo trong học tập; phát huy điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu của bản thân. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Giáo viên: + Giáo án, bảng phụ, máy chiếu (nếu có), giấy A3, bút dạ, + Máy tính có phần mềm GeoGebra (nếu có). - Học sinh: + SGK, vở ghi, dụng cụ học tập. + Ôn lại kiến thức liên quan đến hàm số bậc nhất đã học ở lớp 8. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Bài học này được dạy trong 3 tiết: 4
5. - Tiết 1: Mục 1. Hàm số y ax2 a 0 . - Tiết 2: Mục 2. Đồ thị của hàm số y ax2 a 0 . - Tiết 3: Chữa bài tập cuối bài học. TIẾT 1. HÀM SỐ y ax2 a 0 Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh quả hoạt động HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với hàm số y ax2 a 0 . Nội dung: HS đọc yêu cầu tình huống thực tế, từ đó nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về hàm số y ax2 a 0 . Sản phẩm: Câu trả lời của HS. Tổ chức hoạt động: HS làm việc cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Tình huống mở đầu (3 phút) + Mục đích của - GV trình chiếu Tình huống mở phần này là nảy đầu trong SGK. sinh nhu cầu tìm hiểu về hàm số - GV tổ chức cho học sinh đọc bài 2 toán và suy nghĩ về câu hỏi: Làm y ax ở HS. thế nào để tìm được chiều cao CH + Góp phần phát của dây tháp? triển năng lực tư duy và lập luận toán học. HS suy nghĩ về tình huống và trả lời câu hỏi của GV. - Đặt vấn đề: Sau khi học sinh trả lời, GV có thể gợi vấn đề như sau: Muốn tìm chiều cao CH của dây cáp, ta cần tìm tọa độ điểm C . Từ đó dẫn đến nhu cầu tìm hiểu các tính chất của hàm số y ax2 . 5
6. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh quả hoạt động HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: HS nhận biết và thiết lập được bảng giá trị của hàm số y ax2 a 0 . Nội dung: HS thực hiện HĐ1 & 2 và VD1 trong SGK. Sản phẩm: Lời giải cho các yêu cầu cho các HĐ và VD. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân và nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV. 1. Hàm số y ax 2 (HĐ1) + Mục đích của (10 phút) HĐ1 nhằm giúp HS hoàn thành - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình được bảng giá trị chiếu nội dung HĐ1 trong SGK. + HS trao đổi theo nhóm 2 người để thực hiện các yêu cầu của HĐ1. của hàm số đã + GV chia lớp thành các nhóm hai cho. HS, trao đổi nhóm trong vòng 5 + HS trình bày kết quả nếu được + Góp phần phát phút để hoàn thành hai yêu cầu mời, theo dõi kết quả của các nhóm triển năng lực trong HĐ1. trình bày và GV kết luận từ đó giao tiếp toán + Với mỗi yêu cầu, GV mời một chỉnh sửa kết quả nhóm làm nếu cần thiết. học, năng lực tư nhóm trong lớp lên trả lời và yêu duy và lập luận cầu các nhóm khác đối chiếu kết toán học. quả và nhận xét. + GV chốt lại đáp án đúng cho HS. 2. Hàm số y ax 2 (HĐ2) + Mục đích của (10 phút) HĐ2 nhằm giúp - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình HS nhận biết chiếu nội dung HĐ2 trong SGK. được công thức tính diện tích + GV yêu cầu các nhóm 2 HS (đã hình tròn có dạng chia ở HĐ trên) trao đổi nhóm + HS trao đổi theo nhóm 2 người để hàm số y ax2 trong vòng 5 phút để hoàn thành thực hiện các yêu cầu của HĐ2. hai yêu cầu trong HĐ2. + HS trình bày kết quả nếu được và hoàn thành + Với mỗi yêu cầu, GV mời một mời, theo dõi kết quả của các nhóm được bảng giá trị liên quan. Ngoài nhóm trong lớp lên trả lời và yêu trình bày và GV kết luận từ đó cầu các nhóm khác đối chiếu kết chỉnh sửa kết quả nhóm làm nếu ra, HS nhận biết quả và nhận xét (nếu cần thiết). cần thiết. được tập xác định của hàm số + GV chốt lại đáp án đúng cho HS. y ax2 a 0 Sau đó, GV chốt lại kiến thức về . hàm số y ax2 a 0 và tập xác + Góp phần phát triển năng lực định của hàm số này. giao tiếp toán học, năng lực tư 6
7. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh quả hoạt động duy và lập luận toán học. Ví dụ 1 (5 phút). - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình + HS đọc nội dung và thực hiện Ví Rèn luyện kĩ chiếu nội dung Ví dụ 1 trong SGK. dụ 1. năng tính giá trị GV yêu cầu HS thực hiện Ví dụ 1, hàm số y ax2 . sau đó GV chốt lại đáp án đúng của Ví dụ 1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu: Củng cố kĩ năng tính giá trị hàm số y ax2 qua việc hoàn thành bảng giá trị. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong Luyện tập 1. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS tự thực hiện cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Luyện tập 1. (5 phút) - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình + HS thực hiện cá nhân. + Mục đích của chiếu nội dung Luyện tập 1 trong + HS chữa bài tập dưới sự hướng hoạt động này SGK. dẫn của GV. nhằm củng cố kĩ + GV yêu cầu HS tự hoàn thành năng tính giá trị Luyện tập 1 trong 4 phút. Sau đó, của hàm số GV gọi HS trả lời bài tập. Cuối y ax2 . cùng, GV chữa bài của HS và chốt lại đáp án đúng. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được kiến thức đã khám phá về hàm số y ax2 để giải quyết vấn đề thực tế trong phần Vận dụng. Nội dung: HS vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề trong phần Vận dụng. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS thực hiện cá nhân dưới sự hướng dẫn của GV. Tình huống Vận dụng (10 phút) + Mục đích của - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình + HS thực hiện Vận dụng 1. phần Vận dụng là chiếu nội dung Vận dụng 1 trong + HS thực hiện yêu cầu lên bảng giúp HS vận dụng SGK. nếu được mời, theo dõi bài làm của được kiến thức đã + GV yêu cầu HS thực hiện Vận HS lên bảng. Chữa bài tập dưới sự học để giải quyết dụng 1 cá nhân trong vòng 7 phút. hướng dẫn của GV. bài toán thực tế. Sau đó, GV mời HS lên bảng làm HD. a) V 5a 2 cm 3 . 7
8. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh quả hoạt động bài và yêu cầu các HS khác theo Với a 5 , V 5 52 125 cm 3 . + Góp phần phát dõi, nhận xét, bổ sung, sửa chữa. triển năng lực tư b) Nếu độ dài cạnh đáy tăng lên hai Cuối cùng, GV chữa bài của HS và duy và lập luận lần thì thể tích hình chóp tăng lên chốt lại lời giải chính xác. toán học, năng bốn lần so với thể tích hình chóp lực giao tiếp toán ban đầu. học. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC Ở NHÀ GV tổng kết lại nội dung bài học và dặn dò công việc ở nhà cho HS (2 phút) - GV tổng kết lại các kiến thức trọng tâm của bài học. - Nhắc HS về nhà ôn tập các nội dung đã học. - Giao cho HS làm các bài tập sau trong SGK: + Bài 6.1: Củng cố kĩ năng tính giá trị hàm số y ax2 . + Bài 6.2 & 6.3: Củng cố kĩ năng lập công thức của hàm số y ax2 và tìm các yếu tố liên quan. TIẾT 2. ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y ax2 a 0 Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh kết quả hoạt động HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: + HS vẽ được đồ thị của hàm số y ax2 a 0 . + HS nhận biết được tính đối xứng trục và trục đối xứng của đồ thị hàm số y ax2 a 0 . Nội dung: HS thực hiện HĐ2, HĐ3 và VD2, VD3 trong SGK. Sản phẩm: Lời giải cho các yêu cầu cho các HĐ và VD. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân và nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV. 1. Cách vẽ đồ thị hàm số y ax 2 (10 phút) + Mục đích của HĐ3 nhằm giúp - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình + HS thực hiện HĐ3 theo nhóm chiếu nội dung HĐ3 trong SGK. HS biết cách vẽ 4 người dưới sự hướng dẫn của đồ thị hàm số + GV chia lớp thành nhóm bốn và yêu GV. y ax2 bằng cầu các nhóm thực hiện HĐ3 lên tờ giấy A3 (Lưu ý: GV yêu cầu HS vẽ cách lập bảng giá mặt phẳng toạ độ Oxy lớn sao cho dễ trị và nối các vẽ, dễ quan sát). điểm tương ứng, 8
9. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh kết quả hoạt động Ở yêu cầu b, GV gợi ý cho HS tính giá + Các nhóm HS quan sát bài làm sau đó HS quan trị của hàm số tại nhiều điểm hơn, ví của các nhóm và nhận xét, sửa sát và nhận xét dụ: chữa. một số tính chất x 3,5; x 2,5; ; x 2,5; x 3,5. cơ bản của đồ thị. + GV yêu cầu hai nhóm dán bài làm của nhóm mình lên bảng và nhận xét. + HS đọc phần Khung kiến thức + Góp phần phát Ở đây, (nếu có điều kiện) GV có thể trong SGK, ghi bài. triển năng lực trình chiếu màn hình máy tính phần giao tiếp toán mềm GeoGebra và sử dụng phần mềm học, năng lực tư này để vẽ đồ thị hàm số đã cho. duy và lập luận - GV trình chiếu nội dung Khung kiến toán học. thức về cách vẽ đồ thị hàm số y ax2 a 0 . Ví dụ 2 (5 phút) GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu HS đọc nội dung và thực hiện Ví Rèn luyện kĩ nội dung Ví dụ 2 trong SGK. GV yêu dụ 2. năng vẽ đồ thị cầu HS thực hiện Ví dụ 2, sau đó GV hàm số y ax2 . phân tích lời giải của Ví dụ 2. 2. Nhận biết tính đối xứng của đồ thị + HĐ4 nhằm giúp (10 phút) HS nhận biết trục - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình đối xứng của đồ chiếu nội dung HĐ4 trong SGK. thị và biết kiểm + GV chia lớp thành các nhóm 2 + HS trao đổi theo nhóm 2 tra xem một cặp người cùng thảo luận thực hiện HĐ4. người để thực hiện các yêu cầu điểm cho trước có của HĐ4. + Ở mỗi yêu cầu, GV mời một nhóm đối xứng với trả lời và yêu cầu các nhóm khác theo + HS trình bày kết quả nếu được nhau qua trục tung hay dõi, bổ sung. mời, theo dõi kết quả của các Oy nhóm trình bày và GV kết luận. Lưu ý: Ở yêu cầu b, GV cần phải chốt không. lại câu trả lời để giúp HS có cơ sở thực + Góp phần phát hiện yêu cầu c. + HS đọc khung kiến thức trong triển năng lực - GV trình chiếu nội dung Khung kiến SGK, ghi vào vở nếu cần. giao tiếp toán thức về các tính chất của đồ thị hàm học, năng lực tư duy và lập luận số y ax2 a 0 . toán học. Ví dụ 3 (5 phút) + Giúp HS rèn - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình luyện vẽ đồ thị chiếu nội dung Ví dụ 3 trong SGK. hàm số bằng cách lập bảng giá trị, 9
10. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập cho học sinh kết quả hoạt động GV yêu cầu HS thực hiện Ví dụ 3, sau HS đọc nội dung và thực hiện Ví biết cách tìm tọa đó GV chốt lại đáp án đúng của Ví dụ dụ 3. độ các điểm thoả 3. mãn yêu cầu đặt - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình ra và nhận biết chiếu phần nội dung phần Nhận xét tính đối xứng khi vẽ đồ thị hàm số y ax2 a 0 . giữa các cặp điểm thuộc đồ thị. + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu: Củng cố kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y ax2 và tìm tọa độ các điểm thỏa mãn yêu cầu đặt ra. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong Luyện tập 2. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS tự thực hiện cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Luyện tập 2 (5 phút) - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình + HS thực hiện cá nhân. Mục đích của hoạt chiếu nội dung Luyện tập 2 trong + HS chữa bài tập dưới sự động này nhằm SGK. hướng dẫn của GV. củng cố kĩ năng vẽ + GV yêu cầu HS hoàn thành Luyện đồ thị hàm số tập 2 trong 4 phút và mời hai HS lên y ax2 và tìm tọa bảng thực hiện bài. Sau đó, GV chữa độ các điểm thỏa bài của HS và chốt lại đáp án đúng. mãn yêu cầu đặt ra. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được kiến thức đã khám phá về hàm số y ax2 để giải quyết tình huống thực tiễn trong phần Tình huống mở đầu. Nội dung: HS vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề trong phần Tình huống mở đầu. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS thực hiện cá nhân dưới sự hướng dẫn của GV. 10