Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8 (Cánh diều) - Bài 1: Truyện - Tiết 3+4+5: Đọc hiểu văn bản 1: Tôi đi học - Năm học 2023-2024 - Bùi Thị Nhung

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8 (Cánh diều) - Bài 1: Truyện - Tiết 3+4+5: Đọc hiểu văn bản 1: Tôi đi học - Năm học 2023-2024 - Bùi Thị Nhung

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 Ngày soạn Dạy Ngày 9/9/2023 5/9/2023 Tiết 1,2 Lớp 8C Bài 1.TRUYỆN Tiết 3,4,5 : Đọc – hiểu vb 1 TÔI ĐI HỌC – Thanh Tịnh – I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những nét tiêu biểu về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của nhà văn Thanh Tịnh - Những nét chung về văn bản “Tôi đi học”. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn Việt Nam. 2. Năng lực - Phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực hợp tác qua hoạt động nhóm và trình bày sản phẩm học tập. - Nhận biết được một số yếu tốt hình thức (cốt truyện, nhân vật, chi tiết, ngôi kể, ngôn ngữ ) và nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, tình cảm, ) của truyện ngắn “Tôi đi học”. - Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà Thanh Tịnh 3. Phẩm chất: - Trách nhiệm: - Chăm chỉ trong thực hiện nhiệm vụ II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Thiết bị: Máy tính, máy chiếu - Học liệu: Hình ảnh, viedeo phiếu học tập có liên quan đến nội dung của tiết học. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU (5’) a. Mục tiêu: Kết nối – tạo hứng thú cho học sinh, chuẩn bị tâm thế tiếp cận kiến thức ngữ văn, kết nối kiến thức trong cuộc sống vào nội dung của bài học. b. Nội dung: GV cho HS nghe bài hát “Ngày đầu tiên đi học”, sau đó kết nối với nội dung của tiết đọc – hiểu văn bản. HS nghe bài hát: “Ngày đầu tiên đi học”, suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: - HS nghe nội dung bài hát. Trình bày được những cảm xúc của bản thân trong ngày đầu tiên đi học. d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 GV: Trước khi vào nội dung của tiết học này, cô và các em cùng lắng nghe bài hát. Bài hát đã khơi gợi trong em những tình cảm, cảm xúc nào? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS: Quan sát, lắng nghe video và suy nghĩ cá nhân để đưa ra câu trả lời. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV mời một vài HS xung phong trả lời câu hỏi. HS trả lời câu hỏi. HS khác nhận xét Bước 4: Kết luận, nhận định (GV): - Nhận xét câu trả lời của HS, bổ sung thêm thông tin (nếu cần) - Kết nối vào nội dung bài học 2. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI ( ....phút) I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả Mục tiêu: Học sinh biết được những thông tin cơ bản về nhà văn Thanh Tịnh Nội dung: GV: Sử dụng kĩ thuật đặt câu hỏi và yêu cầu học sinh (HS) thực hiện nhiệm vụ. HS: Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà và thực hiện nhiệm vụ của giáo viên (GV) giao. Tổ chức thực hiện Sản phẩm Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) 1. Tác giả (?) Trình bày những thông tin chính về nhà văn - Thanh Tịnh (1911-1988), tên thật Thanh Tịnh? là Trần Văn Ninh Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Quê ven sông Hương, ngoại ô Huế HS: Xem lại nội dung chuẩn bị ở nhà trả lời câu - Là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ. hỏi - Sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm Bước 3: Báo cáo thảo luận thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo. GV: Mời HS trả lời - Tác phẩm tiêu biểu: Hậu chiến HS: trình bày thông tin về nhà văn Thanh Tịnh trường (1937), Quê mẹ (1941) - Những HS còn lại lắng nghe, theo dõi bạn trình bày, sau đó nhận xét, bổ sung (nếu cần) Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) GV: - Nhận xét phần chuẩn bị của HS - Chốt sản phẩm lên màn hình và chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo. 2. Tác phẩm Mục tiêu: - HS biết cách đọc và tóm tắt văn bản “Tôi đi học” - Nhận biết được một số đặc điểm của truyện ngắn: cốt truyện, nhân vật, chi tiết, sự kiện, - Trình bày những thông tin chính về văn bản “Tôi đi học”: Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 2
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 + Thể loại + Phương thức biểu đạt + Nhân vật chính + Ngôi kể + Các sự việc chính + Bố cục Nội dung: GV: Sử dụng kĩ thuật đặt câu hỏi và yêu cầu học sinh (HS) thực hiện nhiệm vụ. HS: Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà và thực hiện nhiệm vụ của giáo viên (GV) giao. Tổ chức thực hiện Sản phẩm a. Đọc, tóm tắt và tìm hiểu chú thích 2. Tác phẩm Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) a. Đọc, tóm tắt và tìm hiểu chú thích - Hướng dẫn cách đọc - Đọc - Yêu cầu HS tóm tắt ngắn gọn văn bản - Chú thích (SGK) Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Tóm tắt GV: - Yêu cầu HS đọc mẫu - Yêu cầu HS khác nhận xét cách đọc HS đọc mẫu Bước 3: Báo cáo, thảo luận - HS còn lại nghe, nhận xét về cách đọc của bạn Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét cách đọc và phần tóm tắt của HS - Chốt cách đọc, chốt nội dung tóm tắt và chuyển dẫn sang phần b. Tìm hiểu chung về văn bản b. Tìm hiểu chung về vb b. Tìm hiểu chung về văn bản Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) - Yêu cầu HS mở PHT số 1 - Chia nhóm cặp đôi theo bàn - Nhiệm vụ: + 1 phút HĐ cá nhân: xem lại PHT đã chuẩn bị + 2 phút tiếp theo: trao đổi, chia sẻ để thống - Thể loại: truyện ngắn nhất nội dung trong PHT số 1 + Quy mô: tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 + Bối cảnh: không gian nhỏ, thời gian - Thể loại truyện ngắn: nhất định + Quy mô: + Nhân vật: thường ít nhân vật + Bối cảnh: + Sự kiện: ít sự kiện phức tạp. + Nhân vật: ............. + Chi tiết: chi tiết cô đúc, lời văn + Sự kiện: ................. mang nhiều ẩn ý Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 + Chi tiết: ................. + Cốt truyện đơn giản, nhiều dạng: sự + Cốt truyện:.... việc khác thường kỳ lạ; sự việc giản - Phương thức biểu đạt dị, đời thường mà giàu chất thơ; có - Nhân vật truyện giàu tính, triết lý; lại có truyện - Ngôi kể ngắn rất giàu chất thơ. - Các sự việc chính - Bố cục - Phương thức biểu đạt: tự sự - Cốt truyện - Ngôi kể: ngôi thứ nhất Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Nhân vật chính: nhân vật tôi GV gợi ý: Bằng sự chuẩn bị PHT ở nhà, em - Nhân vật phụ: mẹ, ông Đốc, các bạn hãy đọc PHT của bạn xem có nội dung nào cần - Các sự việc chính: trao đổi hay không. + Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” HS: Đọc PHT số 1 của bạn và đánh dấu nội trên đường đến trường dung khác biệt để trao đổi. + Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” ở Bước 3: Báo cáo thảo luận trên sân trường GV: Chỉ định một số cặp đôi trình bày sản + Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” phẩm (PHT số 1) khi vào lớp học HS: - Bố cục: - Đại diện cặp đôi trình bày từng nội dung trong + Phần 1: từ đầu đến “trên ngọn núi”: PHT số 1. Cảm giác, tâm trạng của “tôi” khi mẹ - Những cặp đôi còn lại lắng nghe, theo dõi bạn dắt tay đến trường trình bày, sau đó nhận xét, bổ sung (nếu cần) + Phần 2: tiếp theo đến “nghỉ cả ngày cho sản phẩm cặp đôi của bạn. nữa”: Suy nghĩ, cảm xúc của “tôi” khi Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) bước vào sân trường Mĩ Lí. GV: + Phần 3: còn lại: Tâm trạng của - Nhận xét từng nội dung của bạn, nhận xét sản “tôi” khi ngồi trong lớp học phẩm trình bày của HS cũng như lời bổ sung - Cốt truyện: giản dị, đời thường, giàu của HS khác (nếu có). chất thơ. Kể theo trình tự thời gian, - Chốt sản phẩm lên màn hình và chuyển dẫn men theo dòng hồi tưởng của nhân vật sang nội dung tiếp theo. “tôi”. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 1. Bối cảnh của câu chuyện Mục tiêu: - HS tìm, phát hiện và nêu được những chi tiết về bối cảnh của câu chuyện. + Thời gian xảy ra câu chuyện + Cảnh vật + Con người - Nhận xét được bối cảnh của câu chuyện Nội dung: GV sử dụng kĩ thuật vấn đáp, kĩ thuật khăn phủ bàn để hướng dẫn HS tìm hiểu về bối Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 4
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 cảnh của câu chuyện. HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ học tập Tổ chức thực hiện Sản phẩm Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) II. TÌM HIỂU CHI TIẾT HĐ cá nhân (GV đặt câu hỏi): 1. Bối cảnh của câu chuyện ? Cảnh vật trong truyện được nhìn qua con - Thời điểm: cuối thu thời điểm khai mắt của ai và được nhớ lại theo trình tự nào? trường HĐ nhóm - Không gian: trên con đường dài và - GV chia nhóm lớp hẹp Thời điểm, nơi chốn quen thuộc, - Yêu cầu mở PHT và hoàn thành PHT bằng gắn liền với tuổi thơ tác giả cách trả lời câu hỏi sau: ?Nêu một số chi tiết nổi bật của cảnh vật Thiên nhiên Con người trong phần 1 (chi tiết miêu tả khung cảnh + một buổi mai +Mẹ tôi âu yếm thiên nhiên và hình ảnh con người). đầy sương thu nắm tay tôi dẫn đi, ?Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng? và gió lạnh + mấy cậu nhỏ (Vai trò của tưởng tượng trong tiếp nhận văn + con đường trạc bằng tuổi tôi học) làng dài và áo quần tươm tất, ? Qua đó em có nhận xét gì về bối cảnh của hẹp.... nhí nhảnh gọi tên câu chuyện? + cảnh vật xung nhau hay trao sách quanh đều thay vở cho nhau xem... Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ (HS) đổi. + Mấy cậu đi GV hướng dẫn HS đọc đoạn văn số 1 và tìm trước ôm sách vở chi tiết. nhiều lại kèm cả HS đọc SGK, tìm chi tiết bút thước nữa. NT: Miêu tả, tưởng tượng,.. Bước 3: Báo cáo, thảo luận => Người đọc như nhập vào cảnh HĐ cá nhân: sắc, hòa cùng tâm trạng nao nức GV: của nhà văn. Rút ngắn khoảng cách - Gọi HS trả lời câu hỏi giữa quá khứ và hiện tại. - Gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn HS: - Đại diện trả lời câu hỏi - HS còn lại lắng nghe, nhận xét và bổ sung cho câu trả lời của bạn (nếu cần). HĐ nhóm GV: - Yêu cầu đại diện nhóm trình bày sản phẩm - Yêu cầu các nhóm còn lại nhận xét và bổ sung cho sản phẩm của nhóm bạn (nếu cần). Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 HS: - Nhóm đại diện trình bày sản phẩm học tập - Các nhóm còn lại nhận xét và bổ sung cho sản phẩm của nhóm bạn (nếu cần). Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét câu trả lời/sản phẩm học tập và nhận xét của cá nhân/nhóm HS. - Chốt, bình và chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo. 2. Cách xây dựng nhân vật trong truyện Mục tiêu: - HS tìm, phát hiện những chi tiết về nhân vật “tôi”: (cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, tâm trạng của nhân vật). - Nhận xét của người kể chuyện và các nhân vật khác. Nội dung: GV sử dụng kĩ thuật vấn đáp, kĩ thuật khăn phủ bàn để hướng dẫn HS tìm hiểu về các nhân vật trong truyện. HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ học tập PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Trên đường đến trường Ở trên sân trường Khi vào lớp học - con đường này tôi đã - Cảm thấy ngôi - Mùi hương lạ, thấy lạ với quen đi lại lắm lần, nhưng trường vừa cao, vừa bức hình treo trên tường, lạm lần này tự nhiên thấy lạ” sạch sẽ, vừa oai nhận bàn ghế, chỗ ngồi là của - Cảnh vật chung quanh tôi nghiêm. mình; không hề thấy xa lạ với đều thay đổi - Cảm thấy nhỏ bé so người bạn mới ngồi bên. -Nâng niu mấy quyển vở, với trường, lo sợ vẩn muốn thử sức cầm bút. vơ - Khi trống trường vang lên: giật mình, lúng túng, sợ hãi quả tim như ngừng đập. - Nghệ thuật: miêu tả tâm lí, hình ảnh so sánh đặc sắc => Khắc họa thành công nhân vật “tôi” hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng rất nhạy cảm và đã bắt đầu có ý thức về sự trưởng thành ngay trong ngày đầu tiên đi học. Tổ chức thực hiện Sản phẩm Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 6
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) 2. Cách xây dựng nhân vật trong HĐ cá nhân (GV đặt câu hỏi): truyện ? Nhân vật “tôi” được miêu tả qua những chi a. Nhân vật “tôi” tiết nào? * Nhân vật được miêu tả qua: HĐ nhóm + Lời nói: Xin mẹ được cầm bút - GV chia nhóm lớp thước - Yêu cầu mở PHT và hoàn thành PHT bằng + Hành động: Nâng niu sách vở cách trả lời câu hỏi sau: + Tâm trạng: Có sự thay đổi theo ? Tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu trình tự không gian tiên đến lớp có sự thay đổi như thế nào? Chỉ * Tâm trạng của nhân vật tôi ra một số chi tiết tiêu biểu trong truyện thể - Ban đầu là bâng khuâng, phấn chấn hiện những tâm trạng ấy. đi bên mẹ trên con đường đến trường. ? Chỉ ra tác dụng của một số câu văn miêu tả - Sau đó chuyển sang bỡ ngỡ, rụt rè và hình ảnh so sánh trong việc khắc họa tâm khi đứng ở sân trường. Tiếp đến là trạng nhân vật. cảm thấy lúng túng, vụng về, sau PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 đó, giật mình khi nghe gọi đến tên rồi Trên đường Ở trên sân Khi vào lớp bật khóc. đến trường trường học - Cuối cùng là cảm giác vừa xa lạ vừa . thân quen khi ngồi trong lớp học. * Nghệ thuật so sánh: - Nghệ thuật: - “... những cảm giác trong sáng ấy *Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh HS: hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời + Hoạt động cá nhân 5 phút, hoàn thành PHT quang đãng” → tình cảm đẹp đẽ, + Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến, hoàn trong sáng của cậu bé lần đầu đi thành sản phẩm nhóm 5 phút. học. + Cử đại diện chuẩn bị báo cáo sản phẩm. - “Họ như con chim non đứng bên bờ Bước 3: Báo cáo, thảo luận tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, - Đại diện các nhóm báo cáo kết quả và bổ nhưng còn ngập ngừng e sợ” → sự sung cho nhau. non nớt, khát vọng của những cậu - Giáo viên điều hành quá trình thảo luận. học sinh. Bước 4: Đánh giá, kết luận => Nhân vật “tôi” là cậu bé hồn - Học sinh tự đánh giá kết quả thực hiện nhiên, trong sáng nhưng cũng rất nhiệm vụ. nhạy cảm và đã bắt đầu có ý thức về - Giáo viên đánh giá, kết luận sự trưởng thành ngay trong ngày đầu tiên đi học. Bước 1: Giao nhiệm vụ (GV) b. Các nhân vật khác HĐ cá nhân (GV đặt câu hỏi): * Ông Đốc ? Nhân vật “ông Đốc” và các bậc phụ huynh - Lời nói: “Thế là các em vào lớp 5, được miêu tả qua những chi tiết nào? các em phải cố gắng học để thầy mẹ được vui lòng, để thầy dạy các em Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 7
8. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 *Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. được sung sướng”. “Thôi các em nên + Hoạt động cá nhân tìm câu trả lời đứng đây để sắp hàng vào lớp”. “ Các Bước 3: Báo cáo, thảo luận em đừng khóc. Trưa nay các em được - HS trả lời các câu hỏi về nhà cơ mà” - Giáo viên hỗ trợ nếu cần - Hành động: Nhìn học trò 1 cách Bước 4: Đánh giá, kết luận hiền từ và cảm động. - Học sinh tự đánh giá kết quả thực hiện => Ông Đốc là một người thầy, một nhiệm vụ. lãnh đạo hiền từ, thân thiện và yêu - Giáo viên đánh giá, kết luận thương học sinh. * Phụ huynh - Chuẩn bị quần áo, sách vở, đưa con đến trường, cầm sách vở cho con. Kiên nhẫn chờ đợi đưa các con vào lớp => Là người chu đáo, quan tâm, đầy tình yêu thương và trách nhiệm * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3. Đặc điểm truyện ngắn giàu chất THẢO LUẬN NHÓM hoàn thành PHT S3 trữ tình trong “Tôi đi học” ? Truyện ngắn “Tôi đi học” là một truyện - Về nội dung: tập trung miêu tả ngắn giàu chất thơ. Theo em, điều gì tạo nên những cảm xúc và diễn biến tâm đặc điểm ấy? (về nội dung, hình thức, ngôn trạng vừa vui mừng, phấn chấn vừa ngữ) ngỡ ngàng, lo sợ, của nhân vật PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 “tôi” trong buổi đầu tiên đến trường Về nội dung Về hình Về ngôn một cách chân thực và cảm động. thức ngữ - Về hình thức: Cốt truyện rất đơn . giản, nhẹ nhàng, không có tình huống gay cấn, không nhiều sự kiện. *Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. - Về ngôn ngữ: Sử dụng những câu HS: văn giàu cảm xúc với giọng điệu nhẹ + Hoạt động cá nhân 4 phút, hoàn thành PHT nhàng, những hình ảnh so sánh độc + Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến, hoàn đáo và việc sử dụng hàng loạt các từ thành sản phẩm nhóm 5 phút. láy trong việc miêu tả khung cảnh + Cử đại diện chuẩn bị báo cáo sản phẩm. thiên nhiên, tái hiện chân thực, rõ nét Bước 3: Báo cáo, thảo luận cảm xúc bỡ ngỡ, rụt rè của nhân vật - Đại diện các nhóm báo cáo kết quả và bổ tôi trong ngày tựu trường. sung cho nhau. - Giáo viên điều hành quá trình thảo luận. Bước 4: Đánh giá, kết luận - Học sinh tự đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. - Giáo viên đánh giá, kết luận, bình đan xen Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 8
9. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 trong quá trình chốt các ý. *Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ (GV) III. TỔNG KẾT: ? Nhắc lại những thành công về nghệ thuật 1. Nghệ thuật: của văn bản? - Cốt truyện đơn giản, chủ yếu là ? Khái quát nội dung chính của văn bản? miêu tả cảnh vật và tâm trạng nhân ? Văn bản “Tôi đi học” nói hộ những suy vật nghĩ, tình cảm gì của rất nhiều người đọc? - Sử dụng ngôn ngữ miêu tả tinh tế, Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm giàu hình ảnh và đậm chất thơ nay? *Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ 2. Nội dung HS làm việc theo cặp để hoàn thành nhiệm - Truyện ghi lại những tình cảm, cảm vụ. xúc trong sáng, chân thực của nhân GV theo dõi, quan sát HS thảo luận, hỗ trợ vật “tôi” trong buổi đi học đầu tiên. (nếu HS gặp khó khăn). - Truyện gây được xúc động, đồng *Bước 3. Báo cáo, thảo luận cảm trong mỗi người đọc. HS đại diện cặp đôi báo cáo kết quả, HS cặp 3. Ý nghĩa khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần). Văn bản “Tôi đi học” đã thay nhiều *Bước 4. Kết luận, nhận định người đọc nói lên những nỗi nhớ về - GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc những năm tháng một thời cắp sách của cả lớp tới trường. Điều đó khơi dậy trong lòng bao người hình dáng ngày đầu đến trường trong kí ức. Đó là những kỉ niệm đẹp, những khoảnh khắc không thể quên. 4. Kỹ năng đọc hiểu truyện ngắn giàu chất thơ + Đọc kĩ truyện + Tóm tắt được nội dung văn bản + Tìm hiểu một số yếu tố cơ bản để thấy rõ đặc điểm của truyện ngắn giàu chất thơ (nội dung, hình thức, ngôn ngữ) + Xác định được nhân vật chính và phân tích các phương diện mà nhân vật được miêu tả như ngoại hình, lời nói, hành động, mối quan hệ với các nhân vật khác, đặc biệt là tâm trạng, cảm xúc + Liên hệ, kết nối với kinh nghiệm của bản thân để hiểu sâu sắc về nội dung tư tưởng của truyện. Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 9
10. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: HS làm được bài tập sau khi học xong văn bản b. Nội dung: HS làm việc cá nhân giải quyết câu hỏi và bài tập trắc nghiệm c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện hoạt động. * GV giao nhiệm vụ: Câu 1. Quê hương của Thanh Tịnh là ở đâu? A. Ven sông Hương, thành phố Huế B. Ven sông Hồng, thành phố Hà Nội C. Ven sông Đuống, Gia Lâm (Hà Nội) D. Một tỉnh thuộc đồng bằng Bắc Bộ Câu 2. Văn bản “Tôi đi học” của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào? A. Bút kí B. Tiểu thuyết C. Tùy bút D. Truyện ngắn Câu 3. Nhân vật chính trong văn bản “Tôi đi học” là ai? A. Người mẹ B. Nhân vật “tôi” C. Thầy giáo D. Ông Đốc Câu 4. Nhân vật chính trong văn bản" Tôi đi học" được miêu tả chủ yếu ở phương diện nào? A. Tâm trạng. B. Hành động. C. Ngoại hình D. Tính cách Câu 5. Câu văn "Tôi bặm tay ghi thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất" trong văn bản “Tôi đi học” của Thanh Tịnh cho ta hiểu điều gì? A. Cậu bé chưa quen với việc cầm vở B. Cậu bé chưa tập trung vào công việc C. Cậu bé quá hồi hộp D. Cậu bé thấy không đủ sức giữ vở Câu 6. Đọc đoạn văn sau: "Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ao ước thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ". (Tôi đi học, Thanh Tịnh) Biện pháp tu từ nào được tác giả sử dụng trong đoạn văn trên Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 10
11. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 A. Nhân hóa. B. Điệp ngữ. C. Ẩn dụ. D. So sánh. Câu 7. Trong tác phẩm “Tôi đi học” của Thanh Tịnh, câu văn nào sau đây không nói lên tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" trong buổi tựu trường đầu tiên? A. "Cũng như tôi, mấy bạn học trò bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám đi từng bước nhẹ". B. "Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ".. C. "Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập". D. "Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ".. Câu 8. Hình ảnh "bàn tay" trong hai câu văn: "Tôi cảm thấy sau lưng tôi có một bàn tay dịu dàng đẩy tôi tới trước...Một bàn tay quan nhẹ vuốt mái tóc tôi" nhằm diễn tả ý gì? A. Sự âu yếm của mẹ hiền. B. Sự săn sóc của mẹ hiền C. Tình thương con bao la của mẹ hiền. D. Tấm lòng mẹ hiền bao la săn sóc, âu yếm, chở che, nâng đỡ và thương yêu đối với con thơ. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức trong bài học để vận dụng vào thực tế. b. Nội dung: HS làm việc cá nhân, đưa ra suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về một vấn đề GV đặt ra. c. Sản phẩm: Đoạn văn của học sinh. d. Tổ chức thực hiện: * GV giao nhiệm vụ: B￿ng s￿ tr￿i nghi￿m c￿a b￿n thân, hãy tư￿ng tư￿ng mình là “ngư￿i b￿n tí hon” ng￿i c￿nh nhân v￿t “tôi” trong truy￿n, hôm ￿y, em s￿ nói v￿i “tôi” đi￿u gì? Trình bày trong 01 đo￿n văn ng￿n. * Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân hoàn thành sản phẩm ở nhà * Báo cáo, thảo luận: GV khuyến khích HS chia sẻ sản phẩm trên lớp * Kết luận, nhận định: GV biểu dương các sản phẩm chia sẻ. Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 11
12. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8_ - Năm học : 2023 -2024 Bù Thị Nhung – THCS Thái Sơn 12