Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong rèn đọc cho học sinh lớp 2, 3

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong rèn đọc cho học sinh lớp 2, 3

1. 1 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số ( do Thường trực HĐ ghi) 1.Tên sáng kiến: Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong rèn đọc cho học sinh lớp 2, 3. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn 3. Mô tả bản chất của sáng kiến; 3.1 Tình trạng giải pháp đã biết: Tập đọc là một phân môn có vị trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm hình thành và phát triển cho học sinh kĩ năng đọc. Biết đọc, học sinh có thể tự tìm hiểu, đánh giá cuộc sống, nhận thức mối quan hệ xã hội, có khả năng giao tiếp. Cụ thể học sinh lớp 2, 3 khi phát âm thành tiếng thường hay mắc lỗi phụ âm đầu, dấu thanh Vì thế phần lớn học sinh đọc ê, a ngừng nghỉ chưa đúng chỗ, không thu hút được người nghe. Dẫn đến là các em chán nản, thiếu quyết tâm trong học tập. Do vậy, gây không ít khó khăn cho giáo viên, đòi hỏi giáo viên tìm mọi cách để giúp đỡ các em. Năm học Đọc đúng tiếng, từ Ngắt nghỉ hơi đúng Đọc rõ ràng; tốc độ đọc đúng yêu cầu. Thông hiều nội dung Cuối Cuối Cuối Cuối Cuối Cuối HKI HKII HKI HKII HKI HKII 2019- 56. 8% 90. 6 % 52.0% 84.2% 65.3% 97% 2020 2020- 67.4% 57.2% 67.8% 2021 Là giáo viên dạy lớp đứng trước những vấn đề trên chúng tôi đã nghiên cứu “Một số giải pháp phát huy tính tích cực trong rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2, 3 ”.
2. 3 b.3. Cách thức thực hiện sáng kiến: Thu thập thông tin năng lực và kĩ năng đọc văn bản của học sinh: Ngay từ đầu năm học, sau khi ổn định tổ chức lớp xong, chúng tôi đã tiến hành khảo sát khả năng đọc của từng em để nắm được chất lượng đọc của lớp. Khối Đọc đúng tiếng, từ Ngắt nghỉ hơi đúng Đọc rõ ràng; tốc độ đọc đúng yêu cầu. Thông hiều nội dung Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ 2 55 55.4% 51% 50.4% 65 64.3% 3 67 59.8% 61 54.4% 76 67.9% Từ kết quả khảo sát trên chúng tôi đã nghiên cứu tìm một số giải pháp phát huy tính tích cực trong rèn kĩ năng đọc cho các em như sau. b.4. Các bước thực hiện của sáng kiến: b.4.1.Giải pháp thứ nhất: Thiết kế bài dạy theo hướng tích cực, tạo hứng thú cho học sinh trong giờ tập đọc Thiết kế bài dạy là một khâu vô cùng quan trọng, quyết định chất lượng giờ dạy. Ngoài sách giáo khoa, sách giáo viên chúng tôi nghiên cứu các tài liệu tham khảo, cập nhật các hình ảnh sưu tầm trên mạng, các hình ảnh có thật ngoài bài đưa vào bài giảng, minh họa thêm cho các hoạt động, lôi cuốn sự chú ý của học sinh. Nội dung tôi cần quan tâm nhất đó là mục tiêu của bài dạy khi thiết kế. Sau khi xác định đúng mục tiêu bài dạy tôi lưa chọn các phương pháp dạy học phù hợp cho từng hoạt động. Khi sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tôi không cứng nhắc mà luôn linh hoạt mềm dẻo, phối hợp hài hòa trong từng hoạt động. Ví dụ khi thảo luận nhóm, tôi kết hợp cho học sinh quan sát, gợi mở, giàng giải, hỏi đáp để các em tìm ra được yêu cầu của giáo viên giao cho nhóm. Từ đó các em sẽ học tích cực và khắc sâu kiến thức hơn đối vơi các câu hỏi dưới phần bài tập đọc. Sau khi thiết kế bài giảng, để học sinh học tập tích cực hơn tôi còn thực hiện những giải pháp sau:
3. 5 tiên giáo viên cần sử dụng phương pháp luyện theo mẫu để luyện cho học sinh phát âm theo đúng chuẩn chữ viết: Ví dụ: Phát âm trong xanh chứ không phải trông xanh Phát âm ngắt hoa chứ không phải ngắc hoa Phát âm bàn chân chứ không phải bàn chưng Có thể kết hợp sửa phát âm cho học sinh trong một số giờ Tiếng Việt khác Ví dụ: Trong tiết chính tả giáo viên cho học sinh làm bài Điền vào chỗ trống in hoặc inh - K trên nhường dưới - K như bưng - T làng nghĩa xóm Sau đó giáo viên yêu cầu các em đọc lên, sửa lỗi phát âm b.4.4 Giải pháp 4: Luyện đọc đúng trọng âm Để giúp học sinh học tốt, ngoài việc phát âm đúng chuẩn giáo viên còn phải luyện cho các em đọc đúng trọng tâm. Giáo viên cần tập cho học sinh biết nhấn giọng vào các từ ngữ, hình ảnh quan trọng trong câu, đoạn Đó là việc làm cần thiết không thể bỏ qua được. Ví dụ: Những bông hoa màu xanh lộng lẫy dưới ánh mặt trời buổi sáng. (Bông hoa Niềm Vui Tiếng Việt tập 1) b.4.5. Giải pháp 5: Luyện đọc ngắt giọng đúng chỗ Đọc sai chỗ ngắt giọng phản ánh một cách hiểu sai nghĩa hoặc ít ra là một cách đọc không để ý đến nghĩa. Vì vậy, ngắt giọng đúng vừa là mục đích của dạy học thành tiếng vừa là phương tiện giúp học sinh chiếm lĩnh nội dung bài đọc. Đối với học sinh lớp 2, 3 giáo viên cần hướng dẫn cách đọc cụ thể: + Khi hướng dẫn học sinh cách nghỉ hơi giữa các cụm từ dài, giáo viên cần lưu ý học sinh đọc tự nhiên, tránh cường điệu. + Cần nghỉ hơi ở những chỗ có dấu kết thúc câu hoặc dấu ngăn cách các bộ phận câu với nhau (dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than, dấu hai chấm, dấu
4. 7 Khi đọc giáo viên phải lưu ý học sinh đọc nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm như: toả, dang tay, gật đầu. + Biết thể hiện ngữ điệu( Sự thay đổi cao độ, trường độ của giọng đọc) phù hợp với từng loại câu ( câu kể, câu hỏi, câu cảm, câu khiến). + Biết đọc giọng phân biệt lời kể của tác giả và lời nhân vật. + Biết đọc phân biệt lời của của các nhân vật. Ví dụ : Trong bài Tập đọc “ Một trí khôn hơn trăm trí khôn” - Tiếng Việt 2 tập 2 trang 31 Khi đọc giọng Chồn lúc hợm hĩnh, lúc thất vọng, cuối truyện lại rất chân thành. Còn giọng Gà Rừng lúc khiêm tốn, lúc bình tĩnh, tự tin. + Biết thể hiện ngữ điệu phù hợp với tình huống miêu tả trong đoạn văn hoặc văn bản . b.4.7.Giải pháp 7: Một số giải pháp hỗ trợ Giáo viên khi nhận xét đánh giá học sinh cần phải nhẹ nhàng, tế nhị mang tính động viên khuyến khích là chủ yếu. Tạo điều kiện cho các em biết nhận xét bạn đọc như thế nào để rút kinh nghiệm cho bản thân, tạo cho các em sự tự tin trong học tập. Giáo viên cần phối hợp với cha mẹ học sinh trong hướng dẫn học sinh luyện đọc ở nhà ( đọc lại bài đã học và đọc trước bài sẽ học). Giáo viên còn rèn đọc cho học sinh thông qua các môn học khác. Động viên, khuyến khích các em tham gia đọc sách báo, truyện của thư viện xanh của trường nhằm phát triển khả năng đọc tốt của mỗi học sinh. Đó cũng là những giải pháp tích cực trong rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2. b.4.8. Giải pháp thứ 8: Rèn cho các em thói quen đọc sách: Để các em tích cực hơn trong giờ tập đọc, yêu thích đọc sách, tôi luôn khuyến khích học sinh lên thư viện đọc sách hoặc mượn sách về nhà trong các ngày nghỉ . các em đọc được nhiều câu chuyện,bài thơ từ đó sẽ góp phần nâng cao hơn hiệu quả cho giờ dạy và chất lượng của lớp. Các em sẽ thích đọc, thích thể hiện giọng đọc trôi chảy, đọc hay trước bạn bè và thầy cô. Những ngày cuối tuần
5. 9 XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ Sáng kiến: Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong rèn đọc cho học sinh lớp 2, 3. Do đồng tác giả: Nguyễn Thị Kim Xuân Mai Hoa Hồng Lan Nguyễn Thành Quân Ngô Văn Bình Nguyễn Thị Yến Phi Đăng ký thực hiện từ ngày: /9/2020. Hoàn thành ngày : 22/02/2021 Đã được áp dụng tại : Trường Tiểu học Long Thới B. Hiệu quả sau khi áp dụng sáng kiến: Học sinh yêu thích giờ học, các em không chỉ học tốt môn tập đọc một cách tích cực mà ở tất cả các môn học khác. Đặc biệt là đối với môn Luyên từ và câu, Tập làm văn. Cuối học kì I năm học 2020-2021 kiểm tra môn tiếng việt cuối học kì có đến 58/101 học sinh đạt điểm 9,10. Điểm 8 là 17/101 học sinh . 21 học sinh đạt điểm 6,7. Không có học sinh không hoàn thành. Chợ Lách, ngày tháng 02 năm 2021