Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt đầu tuần

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt đầu tuần

1. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số: 1. Tên sáng kiến: Nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt đầu tuần 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Hoạt động Công tác Đội trong trường học 3. Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1. Tình trạng giải pháp: Xã hội hiện nay, một thời đại của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, với sự tiến đến nền văn minh trí tuệ, thì con người phải được trang bị bằng những tri thức hiện đại, buộc con người phải thay đổi để năng động, phù hợp với xu thế mới mà xã hội yêu cầu. Nhưng về tâm lý lứa tuổi Thanh thiếu niên, các em đang trong giai đoạn học làm người lớn, chưa có lập trường dễ bị cuốn hút vào mặt trái của sự phát triển, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và rèn luyện, đặc biệt là việc giáo dục hình thành nhân cách. Trong giáo dục vấn đề nổi lên hàng đầu là giáo viên, giáo viên là yếu tố quyết định chất lượng của giáo dục. Vai trò của người thầy cũng đã được đại thi hào Ta-go diễn tả trong câu nói nổi tiếng của mình “Giáo dục một người đàn ông được một con người. Giáo dục một người phụ nữ được một gia đình. Giáo dục một người thầy được cả một thế hệ”. Như những lời Bác Hồ dạy “Một dân tộc dốt là dân tộc yếu”, “Vì lợi ích 10 năm thì phài trồng cây, vì lợi ích trăm măm thì phải trồng người”, “Ngủ thì ai cũng như lương thiện, tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền. Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”, giáo dục không là yếu tố vạn năng, là tất cả mà chỉ là phần chủ đạo, phần nhiều. - Thật vậy, Gia đình – Nhà trường – Xã hội là 3 môi trường giáo dục để hoàn thiện đạo đức, nhân cách của mỗi học sinh. Với vai trò của một người làm công tác giáo dục, một giáo viên TPT Đội trong nhà trường. Tôi luôn tìm tòi những phương pháp, hình thức mới để hỗ trợ, định hướng giúp các em tự rèn 1
2. khan, chẳng có gì thú vị”, đó là những lời của học sinh mà vô tình tôi nghe được trong cuộc trò chuyện của các em ở vài năm trước. - Các em đang khao khát một cái gì đó thật mới mẽ, thật sôi nổi để các em được thể hiện, và kiến thức lĩnh hội được từ người thầy phải đến một cách tự nhiên, không gò ép. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến: 3.2.1. Mục đích của sáng kiến: - Giúp cho giáo viên TPT Đội có thêm gợi ý trong việc định hướng tổ chức tiết sinh hoạt đầu tuần. - Nêu lên một số kinh nghiệm mô hình hoạt động thu hút học sinh tự giác tham gia hoạt động, góp phần giáo dục toàn diện nhân cách học sinh. - Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tiết SHĐT từng bước đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục như hiện nay. - Bản thân tôi hy vọng những mô hình này sẽ là gợi ý để các đồng chí giáo viên TPT Đội tham khảo, xây dựng mô hình lồng ghép vào các tiết SHĐT phù hợp với điều kiện của đơn vị mình. 3.2.2. Nội dung sáng kiến: Đối tượng học sinh ở trường THCS là lứa tuổi quá độ từ trẻ con sang người lớn, nét nổi bật là khuynh hướng ham hoạt động, năng động, nhại bén, ham thích học hỏi cái mới lạ, mang tính tự lập cao. Tuy nhiên vẫn còn những bất thường của trẻ con. Do đó cần thiết kế sao cho phù hợp với đặc điểm tâm lý để thu hút các em, nâng cao chất lượng giáo dục. a. Về nhận thức. - Giúp học sinh bổ sung, củng cố và hoàn thiện tri thức học trên lớp, đồng thời giúp các em có những hiểu biết mới, mở rộng nhân sinh quan, thế giới quan. - Giúp học sinh có điều kiện vận dụng tri thức vào hoạt động hằng ngày, biết tự điều chỉnh hành vi đạo đức, lối sống cho phù hợp. Qua đó từng bước làm giàu thêm những kinh nghiệm thực tế cho các em. 3
3. - Tất cả các hoạt động dù lớn hay nhỏ đều phải đàm bảo mục đích giáo dục. - Thiết kế hoạt động phải phù hợp với tâm lý lứa tuổi, mang tính khả thi, các em có thể thực hiện một cách hào hứng, phấn khởi, đem lại hiệu quả cao, góp phần nâng cao kiến thức mà các em đã học. - Thiết kế hoạt động phải dựa trên điều kiện kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện của đơn vị nhưng không quá đơn giản, phải thể hiện được sự vui chơi lành mạnh, tạo nên những yếu tố bất ngờ, hấp dẫn lôi cuốn các em, cũng không nên quá cầu kỳ, đảm bảo tính hiệu quả nhưng ít tốn kém, tiết kiệm được thời gian, công sức và kinh phí - TPT phải xác định: “Sinh hoạt chủ điểm dưới cờ” là một phần thời lượng trong chương trình chào cờ đầu tuần. Không lạm dụng tiết chào cờ để trở thành một tiết học nặng nề, ngập tràn kiến thức phổ thông sẽ khiến học sinh nhàm chán. - Mỗi chương trình chào cờ đầu tuần TPT phải soạn theo hoạt động chủ điểm của tuần, của tháng”, hướng dẫn và phân công từng việc cho Ban chỉ huy Liên đội thực hiện xuyên suốt các buổi chào cờ đầu tuần. - Thiết kế hoạt động phải đảm bảo về thời gian: Thông thường trong 1 tiết SHĐT nên phân chia thời gian như sau: * Khung thời gian để tổ chức 1 tiết SHĐT: Thứ Nội dung Thời gian - tự người thực hiện 01 Chuẩn bị sân lễ Trước 5’-LTB 02 Ổn định đội hình, báo cáo 2’ - LĐT 03 Nghi lễ: Hát Quốc ca, Đội ca, Hứa 5 điều Bác Hồ dạy, 3’ hô - đáp khẩu hiệu Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh LĐT-TPT 04 Đánh giá chung và triển khai công tác trong tuần: 10’ + Thông qua điểm thi đua các lớp. LT (CĐT) + Tuyên dương những cá nhân, tập thể xuất sắc (trao cờ GVCN luân lưu, cờ phấn đấu); + Bàn giao sổ trực ban; lớp trực ban mới nhận nhiệm vụ; LT (CĐT) 5
4. Mời cơ hội thứ nhất của khối 9, (khi HS giơ tay) mời em!, mời em bốc thăm cho mình 1 câu hỏi, câu hỏi của em là câu 4, bộ môn Toán, thuộc chương trình tuần 10, tiết 19, mời em nghe câu hỏi, . HS trả lời đúng, cho giới thiệu tên - lớp, tặng quà, cảm ơn và mời về chổ. Sang cơ hội thứ 2 (đếm 1, 2, 5), không thấy HS giơ tay, cơ hội này sẽ thuộc về khối 7, “Ai là Các tiết học - Tổ chức vào tuần thứ 3 & 4 của tháng11, 12 & tháng thủ trong cả học 3, 4 (tạo diều kiện cho các em ôn tập thi học kỳ). lĩnh”: kỳ - Vòng 1 (tuần 3/11): Chon 2HS/chi đội để tham gia. (1 câu/tiết) VD: Chia số HS tham gia thành 2 đội, mỗi đội có 14 em (7 HS khối 9 (8) + 7 HS khối 7 (6)). Mỗi em tham gia trả lời 1 câu hỏi, trả lời đúng đội ghi được 2 điểm, thời gian trả lời là 5’’. Đội có phong cách (+ 2 điểm). Đội cao điểm hơn là thắng cuộc sẽ được tặng thưởng và đi tiếp vào vòng 2 Mời đội trưởng bốc thăm bộ đề, mỗi bộ đề gồm 2 thăm (thuộc 2 bộ môn, mỗi môn có 7 câu) - Vòng 2 (tuần 3&4/12, mỗi tuần 1 khối): Tách đội thắng vòng 1 thành 2 khối, chọn «Thủ lĩnh»/khối. Mỗi em trả lời 5 câu hỏi, mỗi câu 2 điểm, (+ 1 điểm thưởng cho phong cách thể hiện). Mời từng HS lên bốc thăm bộ đề cho mình (mỗi bộ đề thuộc 1 bộ môn, có 5 câu hỏi), Nên soạn sâu hỏi phụ khi có 2, 3 HS đồng điểm (câu hỏi phụ lấy kiến thức về danh lam thắng cảnh, các khu di tích, ) “Hội thi Các danh - Tổ chức vào tuần thứ 1 của tháng. thủ nhân anh - Hình thức : Loại trực tiếp khi trả lời sai câu hỏi. Vẽ khoa” hùng, 4 vòng tròn lớn trong đó viết A, B, C, D là 4 phương gương thiếu án của câu hỏi, ở giữa 4 vòng tròn dành một khoảng 7
5. trọn phần quà đã chọn (quà có giá trị tùy theo mức độ câu hỏi, có thể xếp quà theo mức độ câu hỏi để tạo sự phấn đấu, muốn thử sức của học sinh). Trả lời sai ở câu hỏi khó nhất, phần quà đó sẽ dành tặng thêm cho câu hỏi khó kỳ sau. “Rút Đạt điểm 9, - Tổ chức vào các đợt chào mừng 20-11, 26-3, 15-5, thăm 10 ở các cuối học kỳ (khoảng 2 - 3 lần/năm học). trúng môn học - Hình thức: Trong các đợt thi đua ngắn hạn, điểm thi thưởng” trong các học kỳ, HS đạt mỗi điểm (từ 9 đến 10) được nhận 1 đợt thi đua phiếu rút thăm trúng thưởng (Phiếu do TPT thiết kế và ngắn hạn gửi cho lớp trưởng, LT tham mưu GVCN photo phiếu và cập nhật tên các bạn đạt tiêu chuẩn, nộp về TPT đúng thời hạn qui định). - Tất cả xếp vuông, bỏ vào thùng thăm (có thể phân khối để số quà được chia đều) - Số lượng: Mỗi khối được rút từ 5 đến 10 thăm, tùy vào số quà chuẩn bị (điều kiện kinh phí cho phép) * Khi đọc phiếu trúng thường nên đọc: Số điểm đạt , thuộc bộ môn , là HS lớp ., tên , tao hồi hộp và có cảm giác thật vui, thật tự hào về thành quả của mình khi được gọi tên nhận thưởng. * Các nội dung giáo dục theo chuyên đề Tên hoạt Nội dung, Thời gian, người động, hình thức hoạt động thực hiện và dự chuyên đề trù kinh phí Giáo dục _Nội dung: Giáo dục chủ điểm tháng, các SHĐT - TPT Truyền danh nhân, gương thiếu niên anh hùng, ý (tuần 1/tháng) thống, nghĩa các ngày lễ, kiến thức Đoàn – Đội, 360.000đ giáo dục _Hình thức: Thông qua trò chơi “Hội thi (40.000đ/tuần) chủ điểm thủ khoa” (quà khen thưởng) 9
6. chọn 1 bạn hay nhất, và xây dựng 1 tiết 50.000đ/giải; VN: mục văn nghệ để đăng ký thi khối. 80.000đ/2giải) + Ban phụ trách tiến hành thi khối để chọn TPT (6/2/2013) câu chuyện nhất khối SHĐT + 4 câu chuyện nhất khối sẽ và 8 tiết mục văn nghệ I, II khối sẽ diễn vào tiết SHĐT * Riêng với học sinh thường xuyên vi phạm bị ghi tên trong sổ trực, TPT nên quan tâm và giải quyết đúng mức, định hướng, tạo điều kiện để các em hòa nhập và cùng vui học với các bạn. Đây là một trong những hình thưc giáo dục rất hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường - Mời các em tập trung (nên chọn thời gian phù hợp với điều kiện học tập), và địa điểm phải thật sự yên lặng (văn phòng họp, phòng truyền thống, ). - Trò chuyện để hiểu về tâm lý, hoàn cảnh, hiểu rõ nguyên nhân. - Tổ chức trò chơi (tạo cảm hứng), giúp các em có niềm tin ở người giao tiếp. Thông qua trò chơi, các em sẽ biểu lộ tâm tư, tình cảm, những hành vi, giáo viên cần quan sát để kịp thời tuyên dương những hành vi tốt hoặc nhắc nhỡ những hành vi chưa đúng, tuy nhiên phải rất nhẹ nhàng, lịch sự, (đôi khi chỉ nhắc nhẹ, sau đó gặp riêng học sinh có hành vi chưa đúng để trao đổi thêm) tránh hình thức phê phán, các em sẽ cho rằng “làm mất mặt trước đám đông”, (bởi lẽ ở lứa tuổi các em thường muốn khẳng định mình, ). Đặc biệt sau khi nhắc nhở không nên kỳ thị (phải có lòng vị tha), tôn trọng các em như những học sinh chăm ngoan, tạo cảm xúc thật để các em yên tâm chia sẽ và tâm sự. - Cần có chương trình dành riêng cho các học sinh thường xuyên vi phạm với mức kiến thức vừa phải về các hoạt động xã hội, tin tức thời sự gợi một thái độ quan sát chú ý. Khi trả lời đúng câu hỏi và được nhận quà các em sẽ chứng tỏ được bản lĩnh của mình trước tập thể, từ đó thu hút các em tham gia một cách tự nhiên (trong chương trình dành riêng cho các học sinh thường xuyên vi phạm không nên đặt câu hỏi quá dễ sẽ có hệ quả ngược lại, cũng không thông tin đây là chương trình dành riêng cho các em, chỉ quan tâm và gọi tên các em trực 11