Đơn công nhận sáng kiến Giải pháp giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ lớp ghép 4, 5 tuổi

Nội dung text: Đơn công nhận sáng kiến Giải pháp giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ lớp ghép 4, 5 tuổi

1. CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN PHẠM VI ẢNH HƯỞNG VÀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CỦA SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng xét, công nhận phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng sáng kiến cấp cơ sở. Chúng tôi ghi tên dưới đây: Nơi công Ngày Trình độ Số tác (hoặc Chức Ghi Họ và tên tháng năm chuyên TT nơi thường danh chú sinh môn trú) Trường Mầm non Giáo 1 Đàm Thị Trang 26/3/1989 Cao đẳng xã Ma viên Quai Trường Mầm non Giáo 2 Lò Thị Pâng 01/6/1989 Cử nhân xã Ma viên Quai Là đồng tác giả đề nghị xét công nhận phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng của sáng kiến: “Giải pháp giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ lớp ghép 4, 5 tuổi bản Nậm Mạ Thái Trường Mầm non Ma Quai” * Lĩnh vực áp dụng sáng kiến đề nghị công nhận phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng: Chuyên môn * Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 06/9/2023 * Mô tả bản chất của sáng kiến đề nghị công nhận phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng: + Mô tả biện pháp trước khi tạo ra sáng kiến Môi trường tự nhiên có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người. Bảo vệ môi trường là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn và khắc phục hậu quả mà con
2. 2 người hay thiên nhiên gây cho môi trường. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là quá trình giáo dục có mục đích nhằm phát triển ở trẻ những hiểu biết sơ đẳng về môi trường, có sự quan tâm đến vấn đề môi trường phù hợp với lứa tuổi, được thể hiện qua những kiến thức, thái độ hành vi của trẻ đối với môi trường xung quanh. Với lứa tuổi mầm non đặc biệt là các cháu 4, 5 tuổi khả năng tự phục vụ của các cháu còn hạn chế, mọi công việc vẫn cần sự giúp đỡ của người lớn. Hành vi vứt rác bừa bãi sau khi uống sữa, ăn quà buổi sáng chưa được các cháu cho vào thùng rác đúng nơi quy định, các cháu chưa hứng thú trong việc chăm sóc cây xanh và hoa, khi thực hiện các cháu còn nghịch và làm hỏng cây. Kiến thức hiểu biết của việc giữ vệ sinh môi trường của trẻ chưa được hình thành. Sự quan tâm của phụ huynh tới việc chăm sóc giáo dục con tại lớp chưa được chú ý, việc cải tạo môi trường và giữ vệ sinh cá nhân cho con em mình chưa được chú trọng. Là giáo viên chúng tôi rất băn khoăn, trăn trở làm thế nào để đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào công tác chăm sóc giáo dục trẻ sao cho linh hoạt và có hiệu quả để nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non nói chung, đặc biệt là giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ 4, 5 tuổi nói riêng. Vì vậy mà chúng tôi lựa chọn đưa ra “Giải pháp giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ lớp ghép 4, 5 tuổi bản Nậm Mạ Thái Trường Mầm non Ma Quai” Để qua đó áp dụng tích hợp bảo vệ môi trường cho trẻ một cách tích cực, thường xuyên và hiệu quả. Trẻ thu nhận được những kiến thức trong cuộc sống hàng ngày đầy đủ và sâu sắc hơn, từ đó giúp trẻ biết cách bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp – an toàn, trẻ có hành vi đúng về bảo vệ môi trường. Về nội dung của sáng kiến: Biện pháp 1: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ qua lời nói. * Ưu điểm Các cháu chú ý lắng nghe, thông minh và tiếp thu nhanh hơn chúng ta nghĩ rất nhiều. các cháu hiểu một số yêu cầu cô đưa ra, các cháu dễ bắt chước và hình thành nhận thức, thói quen. * Hạn chế
3. 3 Một số thói quen hàng ngày như vứt rác bừa bãi không đúng nơi quy định xảy ra thường xuyên ở trường lớp cũng như gia đình. Một số lời nói trẻ chưa hiểu hết và khó thực hiện theo. Các cháu quên nhanh khi chưa được thực hành luôn, mỗi trẻ thực hiện theo một ý nghĩ riêng, hiệu quả mang lại chưa cao. Một số đồ dùng dụng cụ các con ít được tiếp xúc như thùng rác, chổi lau nhà, lò đốt rác. Các cháu chưa có ý thức bảo vệ môi trường, có nghe yêu cầu nhưng chưa biết thực hiện như thế nào. * Nguyên nhân Trẻ không hiểu yêu cầu của cô. Do tập tục thói quen hàng ngày của cha mẹ Trong lớp có các cháu người mông, thái, lự nên việc giao tiếp, phối hợp các nhóm gặp khó khăn. Biện pháp 2. Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh * Ưu điểm Các cháu học bằng cách mô phỏng, bắt chước các hành động của người lớn. Các hành vi và thái độ của cha mẹ và mọi người xung quanh Phụ huynh thân thiện, hiểu giao tiếp của chúng tôi, hứng thú tham gia vào các buổi lao động làm đồ dùng phục vụ cho việc, vui chơi học tập, trải nghiệm của con tại lớp. Một số gia đình biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, nhà cửa sạch sẽ * Hạn chế Phụ huynh ít quan tâm đến việc học của con mình nên công tác phối hợp với giáo viên gặp nhiều khó khăn. Phụ huynh chưa nhiệt tình trong các buổi lao động tập trung và làm đồ dũng đồ chơi cùng con. Thói quen phong tục còn lạc hậu. Phụ huynh chưa biết hậu quả, tác hại của việc không bảo vệ môi trường. * Nguyên nhân Cha mẹ không thường xuyên đưa con đi học, mà hay để anh chị đưa đi.
4. 4 Cha mẹ hay tìm lý do vắng mặt các buổi họp phụ huynh, hay các buổi trao đổi với giáo viên. Phụ huynh bận công việc gia đình, chưa tham gia đầy đủ các buổi lao động vệ sinh, các buổi trải nghiệm của con ở lớp Chưa tổ chực được nhiều các buổi học tập có sự tham gia của phụ huynh. Bảng khảo sát thực trạng về ý thức về bảo vệ môi trường của 33 trẻ lớp mẫu giáo ghép 4, 5 tuổi bản Nậm Mạ Thái, trường Mầm non Ma Quai như sau: Trước khi áp dụng SKKN Số trẻ ST Số trẻ Tỷ lệ Nội dung đánh giá Tỷ lệ không T đạt % % đạt được được 1 Hiểu biết về môi trường 17/33 51,5 16/33 48,5 2 Ý thức bảo vệ môi trường 16/33 48,4 16/33 51,6 3 Ý thức tiết kiệm nước 15/33 45,4 18/33 54,6 4 Ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi 17/33 51,5 16/33 48,5 5 Ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân 18/33 54,5 15/33 45,5 6 Biết yêu thương chăm sóc cây trồng 17/33 51,5 16/33 48,5 Đó chính là mục đích mà chúng tôi lựa chọn nghiên cứu sáng kiến: “Giải pháp giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ lớp ghép 4, 5 tuổi bản Nậm Mạ Thái Trường Mầm non Ma Quai” chúng tôi mạnh dạn cải tiến đưa ra một số giải pháp như: + Mô tả các biện pháp sau khi có sáng kiến Để làm tốt công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mầm non người giáo viên mầm non cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động có chủ đích, hoạt động vui chơi, sinh hoạt dựa vào tình hình của lớp, khả năng thực tế của trẻ. Trẻ không vứt rác bừa bãi ở nơi công cộng, khi có nhu cầu vứt rác thì cần mang rác tới thùng vứt hoặc vứt rác vào nơi quy định, khi nhìn thấy rác ở sân trường trẻ đã biết nhặt cho vào thùng rác Ngoài ra trẻ còn biết nhắc nhở khi nhìn thấy ngư
5. 5 ời khác xả rác bừa bãi, biết nhắc nhở người lớn không hút thuốc ở nơi công cộng và biết nói hút thuốc lá có hại cho sức khỏe và ảnh hưởng tới môi trường, cho trẻ cùng tham gia các hoạt động trực nhật ở trường, lớp nhặt giấy rác, lá cây. Ý thức bảo vệ môi trường qua những khái niệm đơn giản và gần gũi với trẻ. Giúp trẻ hiểu và phân biệt được đâu là môi trường sạch, môi trường bẩn. Hình thành các thói quen lao động tự phục vụ, lau dọn, sắp xếp gọn gàng đồ dùng, đồ chơi, không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết rửa tay sau khi đi vệ sinh xong. Hướng dẫn trẻ cách gieo hạt, trồng cây để tạo môi trường xanh, sạch, đẹp cho lớp. Giúp cho trẻ hiểu cây xanh rất có ích cho con người, làm giảm ô nhiễm môi trường, giảm bụi, cây cảnh còn để trang trí tạo ra cảnh đẹp. Tổ chức các hoạt động trẻ trải nghiệm, trao đổi và lắng nghe ý kiến của trẻ, động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được thể hiện ý tưởng của mình. Giải pháp 1: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ qua lời nói và các hoạt động gần gũi Điểm mới: Trước đây chúng tôi chỉ giáo dục trẻ bảo vệ môi trường thông qua lời nói khi áp dụng giải pháp này chúng tôi vừa dùng lời vừa kết hợp cho trẻ được thực hành bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động hàng ngày ở lớp. Khi trẻ hoạt động chúng tôi sử dụng lời nói để khơi gợi hứng thú, định hướng và kích thích trẻ tham gia tích cực vào quá trình hoạt động, phối kết hợp hài hòa giữa 2 cô. Trong quá trình diễn ra hoạt động cô giáo cần nói ngắn gọn cụ thể gần với kinh nghiệm sống của trẻ, những vấn đề cần quan tâm, tạo hứng thú và lôi cuốn sự tham gia của trẻ. Đã tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào tất cả các hoạt động hàng ngày của trẻ một cách linh hoạt. Cách thực hiện: * Trong giờ đón trẻ: Trẻ cất đồ dùng cá nhân vào đúng vị trí, cô động viên trẻ kịp thời. Sau hoạt động học cô thấy trẻ thu dọn đồ dùng gọn gàng cô khen trẻ để các bạn khác nghe thấy và cùng làm theo. Trong hoạt động chơi cô thấy trẻ lấy đồ chơi và cất đồ chơi ngăn nắp gọn gàng biết giữ gìn đồ chơi cô
6. 6 khen trẻ ngay lúc đó đồng thời cuối buổi chơi tuyên dương trẻ trước cả lớp để các trẻ khác học theo bạn. * Giờ hoạt động học: Trong hoạt động khám phá khoa học với chủ đề Phương tiện và luật lệ giao thông: Trong quá trình đàm thoại cần kích thích trẻ suy nghĩ bằng cách đặt câu hỏi mở như: Đây là cái gì ?”, “Như thế nào?”, “Tại sao lại như vậy ?”, “Điều gì sẽ xảy ra nếu.?“Có thể làm bằng cách nào?” Chúng tôi tổ chức cho trẻ tham gia một buổi tham gia giao thông, nơi có một vài phương tiện đang lưu thông. Chúng tôi nổ máy của xe, ga mạnh và bấm còi. Điều chúng tôi muốn là trẻ sẽ cảm nhận được mùi khói xe, tiếng ồn của động cơ, và tiếng còi xe. Từ đó chúng tôi đàm thoại với trẻ về các chất thải của các phương tiện giao thông: Khi xe máy chạy trên đường điều gì gây ô nhiễm môi trường? và hướng trẻ vào trả lời câu hỏi đó là do: khí thải, khói xe làm cho bụi bẩn bay lên, tiếng động cơ, tiếng còi của các phương tiện giao thông gây tiếng ồn. => Qua đó chúng tôi giáo dục trẻ khi đi đường biết đeo khẩu trang, khi đi xe máy đội mũ bảo hiểm tránh tai nạn, bố mẹ đưa đến trường phải để xe đúng quy định, không cho xe đi vào sân trường tránh khói bụi làm ô nhiễm môi trường... Chỉ trong một thời gian ngắn trẻ đã có thói quen đeo khẩu trang, đội mũ bảo hiểm và nhắc bố mẹ để xe ngoài cổng trường khi đưa trẻ đến lớp. Hình ảnh trẻ quan sát và thấy Hình ảnh: Trẻ chơi mô phỏng an khói xe máy. toàn giao thông
7. 7 * Khi tổ chức hoạt động tạo hình: Tiết dạy “Tạo hình con vật từ nguyên vật liệu sẵn có” Để chuẩn bị đồ dùng gần gũi cho trẻ thực hiện cuối mỗi buổi chiều chúng tôi nhắc các cháu về nhà nhặt, gom lá cây đã rụng, hột hạt có sẵn hoặc buổi sáng khi đến lớp trên sân trường có rụng rất nhiều lá cây khô và các cháu cùng nhặt những lá cây vào rổ để chuẩn bị khi vào tiết học cho các cháu xếp, ghép thành các bức tranh con vịt, con gà con, con trâu, con cá, từ đó tiết kiệm được nguyên liệu trong tiết học ở lớp ngoài ra ở nhà trẻ cũng thực hiện được. Từ đó giúp trẻ có ý thức tận dụng nguyên liệu có sẵn không độc hại, không tự ý ngắt lá bẻ cành mà chỉ nhặt những lá vàng đã rụng. Hình ảnh: Tạo hình con cá từ lá cây Hình ảnh: Tạo hình con cá từ lá cây * Tổ chức hoạt động vui chơi: Như thường lệ chúng tôi nhắc nhở trẻ chơi và giao tiếp với nhau nhưng không được ồn ào, không vứt ném đồ chơi bừa bãi tránh gây hỏng hóc. Đồng thời lồng ghép những nội dung giáo dục bảo vệ môi trường phù hợp. Ở trò chơi nấu ăn giáo viên có thể đóng vai người chơi để khéo léo tổ chức cho trẻ thảo luận các câu hỏi như: Trong gia đình mình sử dụng những loại bếp nào?, Làm thế nào để tiết kiệm ga/than/lửa trong lúc đun nấu? Gia đình chúng ta nấu cơm bằng đồ dùng/bếp gì? Theo bác nấu cơm như vậy đã tiết kiệm năng lượng chưa? Vì sao?...
8. 8 Bên cạnh đó, góc thiên nhiên là nơi có thể tổ chức được nhiều hoạt động đa dạng cho trẻ, là nơi để trẻ được trải nghiệm những kinh nghiệm vốn có của mình: trẻ được quan sát, phát hiện những điều mới lạ khi chăm sóc cây hoa, cây cảnh, rau, được sới đất, trồng cây, bắt sâu, nhổ cỏ, tưới cây... Hình ảnh: Các cháu đang tưới nước cho cây cảnh Thông qua hoạt động đó trẻ biết được cây lớn lên phải có đất và không khí, ánh sáng, nước...biết chúng có quan hệ mật thiết với nhau nên trẻ biết thiếu một trong các yếu tố đó cây sẽ bị còi cọc và chết. - Cháu làm gì khi thấy cây bị khô héo? - Điều gì sảy ra khi cây không có nước? Qua đó giúp các cháu nhận biết được sự cần thiết của nước và tưới đủ lượng nước cho cây, không tưới quá nhiều gây lãng phí nước. Nhiều cây xanh giúp cho nguồn không khí của chúng ta được trong lành hơn. Đối với hoạt động ngoài trời cho trẻ quan sát vườn hoa, cây cảnh, cây xanh hay công việc của từng người trong trường... (theo kế hoạch đã xây dựng). Dùng giả thiết nếu có người hái những bông hoa xinh đẹp kia, hay bẻ những chồi non xanh mơn mởn thì các con sẽ làm gì? Mỗi một nội dung đó chúng tôi đều lồng nội dung Giáo dục bảo vệ môi trường một cách nhẹ nhàng.
9. 9 Khi quan sát vườn hoa: Sau khi cho trẻ gọi tên, nêu đặc điểm, ích lợi của hoa chúng tôi giáo dục trẻ phải biết chăm sóc và bảo vệ hoa, không được bẻ cành, hái hoa... như vậy vườn trường mới đẹp và có hoa tươi đề mọi người cùng ngắm. Giờ ăn cơm: Trước khi ăn chúng tôi nhắc nhở và hướng dẫn trẻ 6 bước rửa tay bằng xà phòng theo quy định. Được rửa tay hàng ngày trước khi ăn đã tạo cho trẻ có kỹ năng rửa tay bằng xà phòng và tạo thành nề nếp thói quen rửa tay trước khi ăn. Nhắc trẻ rửa xong cần tắt các vòi nước tránh để lãng phí. Nước khi các cháu rửa tay còn thừa trong chậu có thể dùng để tưới cây, rửa nhà vệ sinh. Ăn cơm xong tôi nhắc trẻ đi vệ sinh rửa tay dưới vòi nước nhưng không mở nước quá to, quá lâu, đồng thời hướng dẫn trẻ tiết kiệm nước bằng cách lấy cốc hứng nước để uống sau khi ăn, không để vòi nước chảy liên tục, lấy một lượng vừa đủ để uống. Hình ảnh các cháu rửa tay và uống nước * Hoạt động chiều: Chúng tôi động viên trẻ cùng vệ sinh đồ dùng, đồ chơi, lau dọn kệ, tủ đồ những đồ dùng hàng ngày con hoạt động, bụi bẩn bám vào, mạng nhện cũng được các con làm rất tỷ mỉ và cẩn thận, lau chùi sạch sẽ, vậy là các con đã làm được những việc có ý nghĩa để bảo vệ môi trường trong lớp sạch sẽ, gọn gàng, tuổi nhỏ làm việc nhỏ các cháu được tự tay mình làm nên rất vui vẻ và hào hứng.
10. 10 Hình ảnh: Trẻ lau dọn tủ đồ dùng đồ chơi của lớp * Hoạt động nêu gương: Chúng tôi sử dụng lời nói khen chê phù hợp đúng lúc, đúng chỗ trước mỗi hành vi tốt hoặc chưa tốt của trẻ đối với môi trường xung quanh, chúng tôi luôn chú ý không lạm dụng thái quá hình thức khen/chê quá mức, không sử dụng các hình phạt làm ảnh hưởng đến sự phát triển tâm - sinh lý của trẻ. Nếu trẻ có hành vi đúng, giáo viên kịp thời khen ngợi động viên trẻ. Ngược lại nếu trẻ có hành vi không đúng (Ví dụ: Vặn vòi nước quá to để nước chảy lênh láng, nước bắn tung tóe trong lúc trẻ rửa tay, trẻ đi vệ sinh không đúng nơi quy định, trẻ vứt rác ra sân trường, hoặc bẻ cành hái hoa ) Giáo viên nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ ngay. Giải pháp 2: Thu hút phụ huynh và cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường. Điểm mới: Ở giải pháp này ngoài việc tuyên truyền chúng tôi đã cố gắng đưa ra nhiều hình thức và biện pháp để thu hút phụ huynh tham gia bảo vệ môi trường. Đặc thù của trẻ mầm non là học bằng cách mô phỏng, bắt chước các hành động của người lớn. Các hành vi và thái độ của cha mẹ và mọi người xung quanh đối với môi trường sống và sử dụng năng lượng (điện, nước..) hoặc trong khi tham gia giao thông có tác động mạnh mẽ đến nhận thức,