Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh học tốt dân ca ở Trường THCS

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh học tốt dân ca ở Trường THCS

1. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do –Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số . 1. Tên sáng kiến: Giúp học sinh học tốt dân ca ở Trường THCS 2.Lĩnh vực áp dụng sáng kiến :Giảng dạy Âm Nhạc 3. Mô tả bản chất của sáng kiến : 3.1 : Tình trạng giải pháp đã biết : * Ưu điểm: - Dân ca Việt Nam là một thể loại âm nhạc cổ truyền của Việt Nam, hiện vẫn đang được sáng tác. Âm nhạc này có nhiều làn điệu từ khắp các miền cộng đồng người, thể hiện qua có nhạc hoặc không có của các dân tộc Việt Nam. Do chính người dân lao động tự sáng tác theo tập quán, phong tục. Trong sinh hoạt cộng đồng người quần cư trong vùng đất của họ, thường trong làng xóm hay rộng hơn cả một miền. Các làn điệu dân ca thể hiện phong cách bình dân, sát với cuộc sống lao động mọi người. Các dịp biểu diễn thường thường là lễ hội, hát làng nghề. Thường ngày cũng được hát lên trong lao động để động viên nhau, hay trong tình yêu đôi lứa trong tình cảm giữa người và người Tuy nhiên mỗi tỉnh thành của Việt Nam lại có âm giọng và ca từ khác nhau nên dân ca cũng có thể phân theo tỉnh nhưng gọi chung cho dễ gọi vì nó cũng có tính chung của miền Bắc, miền Trung và miền Nam. -Việc đưa dân ca vào trưởng học là một việc làm đúng đắn và cần phát huy.Tuy nhiên, để phong trào này được phát triển sâu rộng và có hiệu quả cần được triển khai một cách đồng bộ. Và để đưa dân ca vào trường học cũng là phương pháp góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống ,nét sinh hoạt văn hóa của dân gian.Ngoài việc đưa dân ca vào các tiết học nội khóa và thông qua các câu lạc bộ học hát dân ca .Tổ chức hội diễn văn nghệ, liên quan tiếng hát dân ca sẽ góp phần định hướng tạo sự yêu thích và tạo khả năng biểu
2. các em hình thành nhân cách nhớ cội nguồn xưa của ông cha ta.Đó cũng chính là lí do tôi chọn sáng kiến kinh nghiệm này. - Để đạt được những điều đó ta phải thực hiện tốt các hình thức sau: *Tổ chức sinh hoạt dưới cờ, trong các buổi kiêm tra cho các em thể hiện thêm động tác minh họa: - Vấn đề này sẽ nhờ sự hỗ trợ từ Ban giám hiệu trường-Tổng phụ trách – Giáo viên chủ nhiệm. trong giờ sinh hoạt dưới cờ mỗi tuần phân công lớp trực hát giúp vui bằng 1 tiết mục dân ca. Với hình thức tổ chức này sẽ giúp cho các em biết được nhiều bài dân ca hơn các em sẽ yêu làn điệu dân ca hơn -Cho các em múa minh họa khi biểu diễn bài dân ca trong kiểm tra hoặc thi học kì
3. *Thực hiện trong các tiết dạy hát những bài dân ca trong chương trình: KHỐI 6 Tiết 5:Học hát bài ‘Vui bước trên đường xa” - Giới thiệu bài hát do nhạc sĩ Hoàng Lân đặt lời mới theo điệu lí con sáo Gò Công (Dân ca Nam bộ).Giáo viên có thể trình bày cả bài hát Lí con sáo Gò Công và có thể cho học sinh ghi lời và hát theo. - Cho các em đặt lời mới theo giai điệu: -Tiết 12:Âm nhạc thường thức:Sơ lược về dân ca Việt Nam. Để học sinh có những khái niệm đúng và ham thích làn điệu dân ca giáo viên có thể giới thiệu và trình bày trích đoạn một vài bài dân ca ở từng vùng miền để tạo sự tò mò của các em. Ví dụ: *Dân ca Bắc bộ: -Trống cơm (Quan Họ Bắc Ninh) -Ba mươi sau thứ chim(Quan Họ Bắc Ninh) -Cây trúc xinh(Quan Họ Bắc Ninh) *Dân ca Trung Bộ -Ví dặm( Nghệ An) -Lí ngựa ô(Huế) *Dân ca Tây Nguyên -Ru em (dân ca Xơ –Đăng) *Dân ca miền núi phía Bắc -Ca hạnh phúc(Dân ca xá)
4. - Xòe Hoa (Dân ca Thái ) - Quê hương tươi đẹp(Dân ca Nùng) - Mưa rơi (Dân ca Xá Tây Bắc) - Ca hạnh phúc(Dân ca Xá) KHỐI 8 -Tiết 4:Học hát bài Lí dĩa bánh bò Đây là bài hát dân ca Nam Bộ -giáo viên có trình bày trích đoạn thêm một vài bài dân ca Nam bộ :Lý cây bông ,Lý đất giồng ,lý cây khế -Tiết12:Học hát bài Hò Ba lí Giáo viên giới thiệu thêm các thể loại hò ba lí dựa vào thơ lục bát “Trèo lên trên rẩy khoai lang Chẻ tre đan sịa cho nàng phơi khoai” Giáo viên có thể gợi cho học sinh đặt hai câu thơ lục bát để thay thế cho bài Hò ba lí. KHỐI 9 -Tiết 12:Học hát bài Lí kéo chài Đây là một hát Dân ca Nam bộ thể hiện tinh thần lạc quan ,yêu đời của người dân đánh cá –giáo viên có thể minh họa thêm một số bài hát người dân đánh cá.Giáo viên có thể minh họa thêm một số bài hát dân ca Nam Bộ:Lý đất giồng,lý đươn đệm -Tiết 14:Âm nhạc thường thức:Một số ca khúc mang âm hưởng dân ca Giáo viên có thể cho học sinh nghe và tham khảo một vài bài Ví dụ: -Bài” Đi học” Giáo viên giải thích bài hát này lấy chất liệu từ giai điệu đàn T’rưng -Tiếng chim trong vườn Bác – Giáo viên giải thích đây là bài dân caTây Nguyên đặc biệt là thang âm đặc trưng của dân ca Gia-rai -Dáng đứng bến tre -Giáo viên giải thích bài hát này lấy chất liệu từ bài hát ru con.